Part of the debate – Senedd Cymru am 6:22 pm ar 30 Tachwedd 2021.
Diolch yn fawr iawn am gyfraniadau fy nghyd-Aelodau i'r ddadl heddiw. I ailadrodd, mewn gwirionedd, yr hyn yr oedd Llŷr Gruffydd yn ei ddweud yn y fan yna o ran ein bod yn trafod sut yr ydym yn gwneud i CBCau weithio heddiw, ac rydym yn trafod rhoi'r rheoleiddio, yr oruchwyliaeth a'r llywodraethu priodol ar waith y byddech chi yn eu disgwyl gan gyrff llywodraeth leol a chyrff cyhoeddus yng Nghymru, yn hytrach na thrafod egwyddor CBCau. Rwy'n gyfarwydd â phryderon ehangach fy nghyd-Aelodau am CBCau, ym Mhlaid Cymru ac ar feinciau'r Ceidwadwyr, ac mae'r rheini wedi cael eu harchwilio'n eithaf manwl, yn fwyaf diweddar mewn cwestiynau llafar pryd yr oeddwn yn gallu ymateb i'r pryderon hynny a godwyd gan Sam Rowlands, yn arbennig, am rai o'r pryderon ynghylch atebolrwydd cyhoeddus a gododd a hefyd y pryderon ynghylch atebolrwydd democrataidd. Felly, ni wnaf ailadrodd y pwyntiau hynny heddiw, oherwydd nid ydyn nhw'n berthnasol i'r materion penodol yr ydym ni'n eu trafod.
Ond, fe ddywedaf i ar fater y gost, bydd cost CBC yn dibynnu'n sylweddol ar ddewisiadau aelodau cyngor cyfansoddol y CBC a sut y maen nhw am weithredu'r CBC a sut y byddan nhw'n defnyddio'r hyblygrwydd o fewn y model CBC. Er enghraifft, yr hyblygrwydd i CBCau gyflogi neu secondio staff ac i awdurdodau lleol drefnu bod staff ar gael i'r CBCau. Mae bod â rhai swyddogion statudol allweddol yn rhan annatod o gymhwyso trefniadau llywodraethu llywodraeth leol i CBCau a sicrhau bod CBCau yn gweithredu'n effeithiol ac yn briodol. A chafodd y dull hwn ei brofi a'i gadarnhau'n sylweddol yn yr ymgynghoriad a gynhaliwyd mewn cysylltiad â'r gwaith hwn. Ond nid yw penodi swyddogion statudol nac unrhyw staff i gefnogi'r CBC yn golygu eu cyflogi'n uniongyrchol. Wrth gwrs, mater i'r CBC fydd sut y darperir y swyddogaethau a gallen nhw, er enghraifft, rannu neu secondio staff at y dibenion hyn. Rwy'n gwerthfawrogi popeth y mae Llyr Gruffydd wedi'i ddweud am y pwysau ar lywodraeth leol; deellir y rhain yn iawn a byddwn yn cael mwy o drafodaethau ar hynny wrth i ni symud tuag at bennu ein cyllideb ddrafft o ran y setliad cyffredinol ar gyfer llywodraeth leol ar gyfer y blynyddoedd i ddod, cyn cyhoeddi ar 20 Rhagfyr.
Ond, i ailadrodd, mae'r hyn yr ydym yn sôn amdano yma heddiw yn ymwneud â sicrhau bod y rheoliadau sydd ar waith, sicrhau bod aelodau o'n teulu llywodraeth leol yma yng Nghymru yn cael eu rheoleiddio, eu goruchwylio a'u llywodraethu'n briodol. A byddwn yn gofyn i'r Aelodau, ar y sail honno, gefnogi'r rheoliadau.