4. Datganiad gan y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol: Diweddariad ar COVID-19

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:22 pm ar 11 Ionawr 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Baroness Mair Eluned Morgan Baroness Mair Eluned Morgan Labour 4:22, 11 Ionawr 2022

Heb brawf PCR dilynol, mae'n bwysicach byth fod pobl yn rhoi gwybod am ganlyniad pob prawf llif unffordd y maen nhw'n ei wneud ac yn hunan-ynysu cyn gynted ag y maen nhw'n cael prawf positif. Os na wneir hyn, fydd ddim modd olrhain cysylltiadau, felly fyddwn ni ddim yn gallu rhoi'r gefnogaeth sydd ei hangen ar rai pobl. Mae angen i bawb barhau i wneud eu rhan i dorri trosglwyddiad COVID-19 trwy gofnodi canlyniadau eu profion llif unffordd ar wefan gov.uk, neu drwy ffonio 119.

Yr wythnos diwethaf, fe wnes i gytuno yn anfoddog i ddileu'r gofynion i deithwyr sydd wedi'u brechu'n llawn a phobl ifanc dan 18 oed i gael prawf cyn ymadael am wlad dramor a phrawf PCR ar ddiwrnod 2 wrth gyrraedd y Deyrnas Unedig. Bydd angen i bob teithiwr sydd wedi'i frechu'n llawn gael prawf llif unffordd ar ddiwrnod 2. Os yw'r prawf yn bositif, bydd angen cael prawf PCR dilynol er mwyn i'r broses dilyniannu genomig gael ei chynnal. Mae'r gofyniad i hunan-ynysu nes bod prawf negatif wedi cael ei adolygu wedi dod i ben hefyd. Ond rŷn ni'n ystyried cyflwyno canllawiau y dylid parhau i hunan-ynysu tan eich bod wedi cael y prawf. Mae'r gofynion i deithwyr sydd heb eu brechu'n aros yr un fath.

Mae'r ffaith bod Llywodraeth y Deyrnas Unedig yn ail-agor teithio rhyngwladol mor gyflym yn peri pryder i ni o ystyried y pryderon am y risg o fewnforio amrywiolion newydd a fyddai'n rhoi pwysau ychwanegol ar ein gwasanaethau iechyd. Mae profion PCR ar ddiwrnod 2 yn gweithredu fel math o system wyliadwriaeth ar gyfer teithio rhyngwladol. Pe bai'r gofyniad i gael prawf PCR ar ddiwrnod 2 heb gael ei ddileu, efallai y byddem ni wedi cael gwybod am bresenoldeb omicron yn gynharach.

Llywydd, mae'r dadansoddiad diwethaf sydd wedi'i gyhoeddi gan Asiantaeth Diogelwch Iechyd y Deyrnas Unedig am omicron yn dangos bod gostyngiad sylweddol yn y risg o fynd i'r ysbyty ar ôl tri dos o'r brechlyn o'i gymharu â phobl sydd heb eu brechu. Yn anffodus, mae'r rhan fwyaf o gleifion COVID-19 sy'n derbyn gofal yn ein hunedau gofal critigol ar hyn o bryd yn bobl sydd heb gael eu brechu. Brechu yw'r amddiffyniad orau sydd ar gael ar hyn o bryd.

Mae'r cyfraddau ein rhaglen brechiadau atgyfnerthu'n drawiadol. Mae mwy na 1.7 miliwn o bobl yng Nghymru wedi cael eu brechiad atgyfnerthu. Fe gyrhaeddon ni ein nod o gynnig brechiad atgyfnerthu i bob oedolyn cymwys erbyn diwedd y flwyddyn, a diolch yn fawr i ymdrechion anhygoel ein holl staff a gwirfoddolwyr yn nhimau'r gwasanaeth iechyd. Bydd cannoedd o filoedd o bobl yn cael cynnig brechiad atgyfnerthu y mis yma hefyd, felly gwnewch yn siŵr bod hyn yn flaenoriaeth ichi.

Rŷn ni hefyd wedi gweld mwy o bobl yn dod i gael eu dos gyntaf a'u hail ddos dros y mis diwethaf, a dyw hi byth yn rhy hwyr i gael eich brechu yma yng Nghymru. Erbyn hyn, rŷn ni'n agosáu at yr hyn a fydd, yn ein barn ni, yn frig y don hon o achosion. Mae gan bob un ohonom ni ran i'w chwarae wrth fynd i'r afael â'r cam pryderus diweddaraf hwn yn y pandemig sydd wedi torri ar draws ein bywydau i'r fath graddau. Dwi'n annog pawb i gael y brechlyn pan gaiff ei gynnig, cadw at y cyfyngiadau sydd mewn grym, cymryd profion llif unffordd, a rhoi gwybod beth yw'r canlyniadau. Bydd y camau hyn, ynghyd â holl fesurau amddiffyn eraill sydd gyda ni yma yng Nghymru, yn helpu i arafu lledaeniad y feirws, i leihau'r niwed i bobl a chymunedau, ac i'n cadw ni i gyd yn ddiogel. Diolch yn fawr.