Part of the debate – Senedd Cymru am 5:12 pm ar 11 Ionawr 2022.
Diolch, Llywydd. Gweinidog, blwyddyn newydd dda. Mae fy nghyd-Aelodau Gareth, Russell a Mark wedi gofyn yn gynhwysfawr am y rhan fwyaf o'r hyn yr oeddwn i am ei gynnwys, a'n pryderon cyffredin, ac Alun Davies hefyd, nad wyf yn aml yn cytuno ag ef. Fodd bynnag, ar yr achos hwn, rwyf yn gwneud hynny, a hoffwn ailadrodd galwadau am y map llwybr hwnnw allan o'r cyfyngiadau. Mae angen map llwybr mwy cynhwysfawr allan ohonyn nhw, ac mae angen rhywbeth hefyd sy'n—. Mae dinasyddion Cymru bellach yn gweiddi am ryw fath o nod i weithio tuag ato, felly hoffwn i ailadrodd hynny.
Hefyd, yn gyflym ar parkruns, rwy'n credu o fy nhrafodaethau gyda nhw, rwy'n credu mai faint o wirfoddolwyr ychwanegol sydd eu hangen yw'r broblem. Dyna'r broblem pan fyddwch chi eisiau ceisio eu rhannu'n grwpiau o 50.
Rwyf eisiau gofyn ichi am fasgiau wyneb, os caf i, Gweinidog. Siaradais i â Dr Rob Orford, prif gynghorydd gwyddonol, y bore yma, am yr angen am fasgiau mewn ystafelloedd dosbarth drwy'r dydd—nid dim ond o amgylch ysgolion, mewn ystafelloedd dosbarth—a'r penderfyniad hwn, fel y gwyddom ni, a'r angen i gydbwyso'r niwed, cydbwysedd y niwed â'r penderfyniad hwn—. Fel y gwyddom ni, bydd llawer o benaethiaid a'n plant wedi dweud wrthych chi hefyd am y tarfu ar y dysgu mae'n ei achosi, yn ogystal â'r effaith amlwg ar iechyd meddwl, cyfathrebu, a pha mor anghyfforddus ydyw. A hefyd, fel y cododd Altaf, fy nghyd-Aelod, y bore yma, o ran gwisgo'r un masg drwy'r dydd; dydw i ddim yn siŵr pa mor dda yw hynny. Bydd yn ddiddorol gweld eich safbwynt ar faint o waith ac arweiniad sydd wedi'i wneud ar hynny, a sut y cânt eu gwaredu—sut yr ydym yn gwaredu masgiau mewn ysgolion. Roeddwn i'n credu ei fod yn bwynt dilys iawn a godwyd gan Altaf y bore yma. Cefais fy nghalonogi hefyd gan ymateb Dr Orford a chydnabyddiaeth o'r effaith andwyol mae masgiau mewn ystafelloedd dosbarth yn ei chael ar blant a'r angen i gael gwared arnyn nhw cyn gynted â phosibl.
Felly, Gweinidog, oherwydd y ffigurau yr ydym ni yn eu gweld, a'r dystiolaeth yr ydym ni wedi'i gweld o Dde Affrica a Llundain, ein bod yn agosáu at yr uchafbwynt hwnnw yma yn awr yng Nghymru, faint hirach ydych chi'n rhagweld y gallai fod yn rhaid i ni gael y cyfyngiad hwnnw o hyd yn y canllawiau, i gadw gwisgo masgiau mewn ysgolion drwy'r dydd? Ac a oes gennych ddyddiad yr hoffech ddod â'r cyfyngiad penodol hwnnw i ben? Rwy'n gwybod yn Lloegr, mai 26 Ionawr yw'r dyddiad. Roeddwn i'n meddwl tybed a oedd gennych chi ddyddiad penodol mewn golwg i bobl weithio tuag ato, a hefyd sut rydych chi'n cydbwyso gwisgo masgiau gydag awyru, addasiadau a phrofion yn ein hysgolion. Diolch.