Part of 1. Cwestiynau i’r Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol – Senedd Cymru am 2:12 pm ar 12 Ionawr 2022.
Diolch yn fawr iawn, Natasha Asghar. Rwy'n cadarnhau fy mod wedi cyfarfod â Victoria Atkins, y Gweinidog Adsefydlu Affganiaid, ddoe. Yn wir, cyfarfûm â hi gyda Phrif Weinidog Gogledd Iwerddon, ac roedd hi'n cyfarfod â chydweithwyr yn yr Alban hefyd. Byddwn yn cael deialog reolaidd. Gwnaeth y datganiad hwnnw yr wythnos diwethaf ar y cynllun adsefydlu dinasyddion Affganistan, ac rwyf eisoes wedi gwneud sylwadau ar rai o'r pryderon a godais gyda hi ddoe, ac mae llawer ohonynt yn faterion i Lywodraeth y DU. Rydym eisoes yn ymwneud â'n hawdurdodau ni, mewn perthynas â gwasanaethau datganoledig. Yn wir, mae Victoria Atkins i fod i ddod i ymweld â Chymru i edrych ar rai o'n darpariaethau pontio, a byddaf yn cyfarfod â hi gydag aelod cabinet arweiniol Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru hefyd. Mae hwn yn faes lle crybwyllais faterion penodol mewn perthynas â dod o hyd i gyfleoedd cyflogaeth, sy'n hanfodol. Rwyf wedi sôn am y trwyddedau preswylio biometrig fel un pwynt allweddol. Cawsom beth cynnydd ddoe mewn perthynas â diweddaru gwybodaeth a oedd yn dod drwodd, ond hoffwn ddweud ein bod yn parhau'n bryderus iawn ynghylch oedi wrth helpu'r unigolion sydd mewn perygl i ddod o hyd i noddfa.
Nid yw llwybrau atgyfeirio Uchel Gomisiynydd Ffoaduriaid y Cenhedloedd Unedig yn agor tan y gwanwyn. Mae hynny'n golygu efallai na fydd unigolion mewn perygl sydd wedi cael eu gorfodi i ffoi byth yn dod o hyd i'w ffordd drwy'r llwybr hwn. Dyma'r llwybr allweddol i mewn i gynllun adsefydlu dinasyddion Affganistan, a chredaf fod llawer i'w wneud. Nid ydynt yn gweithredu llwybr carlam, nid ydynt yn edrych yn gydymdeimladol ar achosion yr holl geiswyr lloches o Affganistan sydd eisoes yn byw yn y DU. Mae hynny'n afresymegol ac mae'n gwaethygu'r pwysau ar y system loches. Rhaid imi ddweud bod anghysondeb sylfaenol wrth wraidd y Bil Cenedligrwydd a Ffiniau, sy'n dweud y bydd Affganiad a ddygwyd i'r DU o dan y cynllun adsefydlu yn cael cymorth da, ond ni fyddai'r cyfryw ddinesydd Affganaidd yn gallu manteisio ar naill ai'r cynllun adsefydlu dinasyddion Affganistan, na'r polisi adleoli a chymorth i Affganiaid. O dan y Bil Cenedligrwydd a Ffiniau felly, gallent gael eu troseddoli a'u hamddifadu o gymorth digonol. Felly, rwy'n gobeithio y gallwn weithio ar sail drawsbleidiol i fynd i'r afael â rhai o'r pryderon a'r materion hyn wrth i'r cynllun ddatblygu.