Part of 2. Cwestiynau i’r Cwnsler Cyffredinol a Gweinidog y Cyfansoddiad – Senedd Cymru am 3:15 pm ar 12 Ionawr 2022.
Diolch yn fawr, Gwnsler Cyffredinol. Yn amlwg, o’r ateb a roesoch i Rhianon Passmore a phopeth arall rydych wedi’i wneud dros y blynyddoedd, rydych yn amlwg yn cytuno â mi y dylid bod yn ofalus iawn bob amser wrth wneud unrhyw newidiadau i hawliau sylfaenol, fel y Ddeddf Hawliau Dynol. Maent yn sail i hawliau unigol a chyfunol o fewn ein democratiaeth ryddfrydol. Dylem fod yn ychwanegu atynt yn hytrach na chael gwared ar hawliau a sôn am bethau fel chwyddiant hawliau.
Rydym wedi arfer â Llywodraeth y DU yn cipio pwerau oddi wrth y Senedd hon drwy ddeddfu mewn meysydd datganoledig a thrwy Ddeddf Marchnad Fewnol y Deyrnas Unedig 2020. Fodd bynnag, credaf fod hyn hyd yn oed yn fwy difrifol, gan fod gennym enghraifft o gipio pwerau oddi wrth bobl Cymru. Fel y dywedodd y Gweinidog, Jane Hutt, yn ei datganiad heddiw: mae hyn yn effeithio'n sylfaenol ar sail ein setliad datganoli. Mae'n hawl sylfaenol fod angen i bob deddfwriaeth a ddaw o'r lle hwn, boed yn ddeddfwriaeth sylfaenol neu'n is-ddeddfwriaeth, fod yn gydnaws â hawliau'r confensiwn, ac os ydynt yn anghydnaws, gall pobl Cymru ddwyn pob un ohonom i gyfrif yn y llys. Mae'r cynnig sy'n atal llys rhag dirymu is-ddeddfwriaeth benodol y canfyddir ei bod yn anghydnaws â hawliau dynol unigolyn yn tanseilio'r hawl hon yn llwyr. Roedd hon yn hawl a enillwyd gan bobl Cymru—