Y peth rhwystredig i gynifer ohonom yw bod hwn yn argyfwng rydym wedi'i weld yn dod. Rydym yn gwybod bod prisiau ynni'n codi i'r entrychion, rydym wedi gwybod bod chwyddiant yn codi, ac eto beth a wnaeth y Llywodraeth Geidwadol hon yn y DU? Fe wnaethant dorri credyd cynhwysol, gan ddileu achubiaeth hanfodol i'r rhai mwyaf agored i niwed mewn cymdeithas, fe wnaethant ddewis codi yswiriant gwladol, a fydd yn taro cynifer o bobl, ac yna, y bore yma, clywsom heddiw eu bod wedi gadael i chwyddiant gyrraedd y lefel uchaf mewn 30 mlynedd. Wrth imi siarad, mae trychineb diweddaraf Stryd Downing yn tynnu sylw'r Ceidwadwyr yn San Steffan ormod iddynt allu mynd i'r afael â'r argyfwng hwn. Dyna pam rwy'n croesawu'r ddadl hon yn fawr heddiw, ac rwy'n falch o gefnogi'r cynnig.

Er bod y rhan fwyaf o'r ysgogiadau i fynd i'r afael â chostau byw yn nwylo Llywodraeth San Steffan, rhaid i Lywodraeth Cymru wneud beth bynnag y gall i liniaru effeithiau gwaethaf yr argyfwng hwn. Rhaid canmol Llywodraeth Cymru am y pecyn £51 miliwn a dynnodd Llywodraeth Cymru o'i chronfeydd wrth gefn ym mis Tachwedd i helpu i fynd i'r afael â'r costau byw cynyddol drwy'r gaeaf. Ar adeg pan fo Ceidwadwyr Llywodraeth y DU yn gwrthod cymryd camau ystyrlon ar yr argyfwng costau byw, camodd Llywodraeth Cymru i mewn, ac rwyf fi a llawer o drigolion yn ddiolchgar am hynny. Drwy'r cyllid hwn, mae Llywodraeth Cymru wedi cyflwyno cynlluniau da: cynllun gostyngiadau'r dreth gyngor, y gronfa cymorth tanwydd gaeaf a'r gronfa caledi i denantiaid. Bydd y rhain i gyd yn gwneud gwahaniaeth, ond wrth inni fynd drwy'r misoedd nesaf, rhaid inni ystyried a oes lle i wthio ymhellach.

Yn gyntaf, o ran y gronfa caledi i denantiaid, yn aml daw dyledion eraill gydag ôl-ddyledion rhent. Mae'r canolfannau cyngor ar bopeth wedi gweld cynnydd dramatig yn y galw am eu gwasanaethau cyngor ar ddyledion. Yn draddodiadol, mae'r rhan fwyaf o'r pryderon yn canolbwyntio ar ôl-ddyledion y dreth gyngor, pobl sy'n cael trafferth gyda dyledion cynyddol, ffioedd ychwanegol a bygythiadau beilïaid. Fodd bynnag, yn anffodus, a bron yn anochel, roedd y cynnydd mwyaf i'w weld yn nifer y bobl sydd â dyledion ynni, a oedd 150 y cant yn uwch ym mis Tachwedd na'r un cyfnod yn 2019, gyda biliau'n mynd i godi eto yn nes ymlaen eleni, gan achosi pryder i fwy byth o bobl sy'n poeni sut y bydd hyn yn effeithio arnynt hwy.

A dyma lle gall cyngor ar ddyledion helpu. Yng Nghasnewydd, gyda chyngor dan arweiniad Llafur, rydym yn ffodus iawn o gael swyddogion cynhwysiant ariannol yn y tîm cymorth tai, ochr yn ochr â swyddfa leol ein canolfan cyngor ar bopeth. Er bod gan y ddau grŵp lwyth gwaith trwm, maent yn darparu gwasanaeth rhagorol ac yn enghraifft dda o arferion da y gellir eu cyflwyno ledled Cymru—