Part of 1. Cwestiynau i’r Gweinidog Newid Hinsawdd – Senedd Cymru am 1:37 pm ar 26 Ionawr 2022.
Diolch, Jane. Rydym yn gwbl ymwybodol o’r argyfwng costau byw, yn enwedig i bobl ar olew oddi ar y grid, fel y dywedwch. Dylwn ddweud ein bod yn ymgynghori ar hyn o bryd ar iteriad nesaf rhaglen Cartrefi Clyd—felly, i annog pawb i ymateb iddo. Mae hynny er mwyn cefnogi aelwydydd i drosglwyddo i wres carbon is, ond hefyd i gynorthwyo gyda'u biliau cartref domestig. Yn amlwg, rydym yn cydnabod y broblem rydych newydd ei hamlinellu, a’r anawsterau y mae’r cynnydd mewn prisiau ynni wedi’u hachosi i aelwydydd sy’n ddibynnol ar olew yn benodol. Mae hyn yn cael ei gydnabod yn ein cynllun ymdopi â thywydd oer, sy’n cynnwys camau gweithredu i gefnogi cartrefi’n well a gweithio gyda chyflenwyr olew i wella gallu aelwydydd incwm isel i ymdopi â thywydd oer.
Hoffwn bwysleisio bod aelwydydd gwledig yn cael eu cynnwys o fewn cwmpas y gronfa gymorth i gefnogi cartrefi cymwys oddi ar y grid gyda chost tanwydd ac atgyweirio boeleri. Yn aml, mae'n rhywbeth nad yw pobl yn ymwybodol ohono—eu bod yn gymwys i wneud cais am grant o'r gronfa cymorth dewisol. Rydym hefyd yn gweithio’n agos gyda gwasanaethau'r gronfa gynghori sengl, fel ein bod yn sicrhau bod mwy o bobl agored i niwed yn cael y cyngor a’r cymorth sydd eu hangen arnynt i wneud cais am y cymorth sydd ar gael. A hefyd wedyn, ar y pwynt mwy hirdymor, rydym yn amlwg yn cyflwyno'r rhaglen ôl-osod er mwyn optimeiddio, gan ein bod yn llwyr gydnabod bod rhywfaint o'n stoc dai ymhlith yr hynaf yn Ewrop, ac nad yw cynllun ôl-osod 'un ateb addas i bawb' yn gweithio. A holl ddiben y rhaglen ôl-osod er mwyn optimeiddio, fel rydych wedi fy nghlywed yn ei ddweud o'r blaen, yw arbrofi â'r hyn a fydd yn gweithio, i godi safonau inswleiddio a gwresogi domestig y tai hynny i'r lefelau rydym yn eu disgwyl, er mwyn mynd i'r afael â'r argyfwng hinsawdd a'r agenda tlodi tanwydd a ddaw yn sgil byw mewn cartref oer ac aneffeithlon.