Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:12 pm ar 1 Chwefror 2022.
Diolch, Prif Weinidog. Mae'r arolwg sgiliau cyflogwyr wedi nodi bod diffyg ystod eang o sgiliau a phriodoleddau ymhlith ymgeiswyr am swyddi yng Nghymru, gyda dros 84 y cant o swyddi gwag yn cael eu hachosi yn rhannol gan ddiffyg gallu technegol neu ymarferol, a 66 y cant yn cael eu hachosi yn rhannol gan ddiffyg sgiliau pobl a sgiliau personol, fel y gallu i reoli eich amser eich hun a blaenoriaethu tasgau. Rydym ni i gyd yn cytuno bod addysg academaidd dda yn bwysig i'r gweithle, ond mae'n rhaid i ni gydnabod y gall y galluoedd hyn gael eu gwastraffu os nad oes gan rywun y sgiliau ategol sydd eu hangen i gael gwaith. Mae'r sefyllfa hon yn waeth byth os oes ganddyn nhw'r cymwysterau academaidd anghywir sydd eu hangen ar gyfer y gyflogaeth y maen nhw ei heisiau. Mae'n ymddangos yn amlwg mai un ateb ymarferol ar gyfer mynd i'r afael â diweithdra ymhlith pobl ifanc a recriwtio i swyddi yw i ysgolion uwchradd gael perthynas well o lawer â busnesau lleol lle mae'r busnesau hyn yn gallu dangos yn uniongyrchol i ddysgwyr y sgiliau a'r addysg sydd eu hangen ar gyfer swyddi ac i roi cyfle i ddysgwyr ddeall yn well sut mae busnesau yn gweithio, pa sgiliau sydd eu hangen arnyn nhw, ac o bosibl, hyd yn oed agor y drysau ar gyfer gwell cyfleoedd ar gyfer cyflogaeth.
I gynnig enghraifft, mae Bwrdd Hyfforddi'r Diwydiant Adeiladu, sy'n cynrychioli consortiwm o gwmnïau adeiladu yng Nghymru, wedi bod yn effeithiol iawn o ran agor drysau i ddysgwyr ysgol uwchradd i gael profiad o safleoedd adeiladu gweithredol ac iddyn nhw gael golwg y tu ôl i'r llenni i weld y prosiectau a'r dyluniadau adeiladu diweddaraf. Mae diffyg cyngor gyrfaoedd a phrofiad gwaith priodol a pherthnasol wedi bod yn destun pryder i mi erioed ac rwy'n credu y gallwn ni wneud yn well ar gyfer ein dysgwyr ysgol uwchradd, gan ddarparu integreiddiad hwy i'r gweithlu a thrwy ddarparu profiadau manwl o ddiwydiant a fydd yn caniatáu iddyn nhw ddeall a datblygu'r sgiliau sydd eu hangen ar gyfer cyflogaeth. Gyda hyn mewn golwg, Prif Weinidog, pa ymrwymiad wnewch chi ei roi i sicrhau bod ysgolion uwchradd yn gweithio yn rhagweithiol gyda busnesau lleol i integreiddio dysgwyr i'r gweithlu tra byddant yn yr ysgol?