6. Datganiad gan Weinidog yr Economi: Cymru ac Ewrop — Rheoli perthynas newydd

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:27 pm ar 1 Chwefror 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 5:27, 1 Chwefror 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch. Rwy'n credu bod ychydig o bwyntiau i ymateb iddyn nhw gan yr Aelod dros Ogwr, ac rwyf yn sicr yn cytuno—dyna pam y mae yn y datganiad. Rydym ni yn rhannu gwerthoedd â gwledydd Ewrop ar draws yr Undeb Ewropeaidd: ein gwerthoedd democrataidd; y ffaith ein bod yn derbyn canlyniadau etholiad, p'un a ydym yn eu hoffi ai peidio; y ffaith bod gennym etholiadau rhydd a theg; y ffaith bod pob un ohonom ni, gan gynnwys Gweinidogion, yn gyfartal o flaen y gyfraith ac yn ddarostyngedig i reol y gyfraith. Mae'r rhain yn bethau nad ydym ni'n eu gweld ym mhob rhan arall o'r byd, ac ni ddylem eu trin yn ysgafn na'u hildio er mantais bleidiol fach. Rydym wedi gweld y llwybr hwnnw a beth mae hynny'n ei olygu. Os edrychwch chi ar America, mae gennych chi bobl sy'n barod i ymosod ar adeilad y capitol yn America oherwydd nad oedden nhw'n hoffi canlyniad etholiad rhydd a theg. Felly, dylem warchod y gwerthoedd hynny'n genfigennus ac yn ofalus, boed yma neu mewn Llywodraethau eraill ledled y DU hefyd.

A phan ddaw'n fater o gytundebau masnach rydd, mewn gwirionedd, un o'r pethau yr ydym ni'n credu sydd wedi bod yn werthfawr fu rhai o'r pwyntiau ar werthoedd, ar edrych ar weithredu ar gyfranogiad pobl mewn bywyd cyhoeddus a'r hyn yr ydym ni am geisio'i gyflawni. Felly, mewn gwirionedd, mae hynny hefyd yn cynnwys rhai o'r pwyntiau amgylcheddol y gwnaeth Llywodraeth y DU geisio eu cynnwys yn y cytundeb masnach rydd gydag Awstralia. Felly, mae cyfleoedd o fewn y cytundebau masnach rydd hynny, a dyna pam yr ydym yn ceisio tynnu sylw at y ffaith mai Llywodraeth yw hon sydd wedi ymrwymo i fabwysiadu dull adeiladol, a dyna pam mae ein swyddogion wedi gweithio'n adeiladol gyda rhai Llywodraeth y DU. Dyna pam yr ydym yn credu y byddai'n synhwyrol manteisio nid yn unig ar y profiad, ond y mewnwelediad a ddaw yn sgil Gweinidogion Cymru, gyda'r mandad sydd gennym yn uniongyrchol gan bobl Cymru, yn y ffordd y gellid ac y dylid cynnal y trafodaethau hyn gyda gweddill Ewrop. Nid wyf yn credu ei fod yn safbwynt afresymol ac, fel y dywedwch chi, mae gennych chi, yn ogystal â'r Alun Davies anarferol o dawel, brofiad o wneud hyn yn rheolaidd fel rhan o dîm y DU sy'n parchu sefyllfa Llywodraeth y DU ond gweinyddiaethau eraill hefyd.

Edrychaf ymlaen at weld a yw bywyd ar ôl aelodaeth o'r Undeb Ewropeaidd mewn gwirionedd yn cyflawni'r addewidion a wnaed, a fyddwn ni'n gweld yr addewidion a dorrwyd yn cael eu datrys pan gawn y Papur Gwyn codi'r gwastad hir-ddisgwyliedig o'r diwedd, ac, o gofio bod yr Aelod yn cynrychioli rhan fawr o sir Pen-y-bont ar Ogwr, i sicrhau bod yr angen hwnnw'n cael ei adlewyrchu'n briodol yn y ffordd y bydd arian yn cael ei ddarparu yn y dyfodol. Rwy'n credu fod y ffordd y cafodd Pen-y-bont ar Ogwr, Caerffili a sir y Fflint eu trin mewn rowndiau treialu blaenorol yn frawychus ac yn anamddiffynadwy. Edrychaf ymlaen at fframwaith priodol ynghylch sut y dyrennir arian sy'n ystyried yn briodol yr angen ym mhob rhan o'r DU, gyda swyddogaeth briodol i Lywodraeth Cymru, ac, yn wir, rhoi diwedd ar dorri addewidion, i sicrhau ein bod yn cael yr holl arian a addawyd i ni. Ni waeth sut y gwnaethoch chi bleidleisio, roedd honno'n addewid uniongyrchol gan Lywodraeth y DU, ac yn un yr wyf i'n disgwyl iddyn nhw ei chyflawni.