Part of the debate – Senedd Cymru am 1:34 pm ar 15 Chwefror 2022.
Diolch, Llywydd. Dyma'r mathau o adegau nad ydych chi byth yn dymuno y bydd yn rhaid i chi eu gwneud, neu os byddwch chi'n eu gwneud, mae rhywun wedi cael bywyd da, llawn a gweithgar ac wedi byw i oedran da. Fe wnaeth Aled fyw bywyd da a gweithgar iawn, ond mae wedi cael ei gymryd oddi wrthym ni yn llawer rhy fuan yn 59 mlwydd oed. Mae'n wir bod Aled yn hwylusydd mewn bywyd, boed y proffesiwn cyfreithiol iddo hyfforddi i ymuno ag ef o Brifysgol Aberystwyth neu'r wleidyddiaeth yr oedd yn ei harddel. A doedden ni ddim ar yr un ochr i'r eil, ond roedd yn sicr yn rhywun a fyddai'n estyn allan ar draws yr eil honno i ddod i gonsensws ac adeiladu Cymru well. A pha un a oedd hynny pan oedd yn gynghorydd yn Wrecsam, yn arweinydd y cyngor, neu yn wir yma fel AS ar gyfer tymor 2011 i 2016, yn sicr gweithiodd yn drawsbleidiol i wneud yn siŵr y gallem ni ddod i'r consensws hwnnw i adeiladu Cymru well a chryfach.
Ac yn benodol, cyrhaeddodd y gwaith a wnaeth pan adawodd y lle hwn a chael ei benodi yn Gomisiynydd y Gymraeg gymunedau ar hyd a lled Cymru i gynyddu'r nifer sy'n defnyddio'r iaith. Ac fel y dywedais yn fy sylwadau agoriadol, mae wedi cael ei gymryd oddi wrthym ni yn llawer rhy ifanc yn 59 oed, ond mae cael eich cymryd oddi wrth eich teulu ar yr oedran hwnnw yn ergyd fwy creulon fyth. Ac rwy'n siŵr ein bod ni i gyd yn myfyrio ar y trawma y mae hynny wedi ei greu a'r galar y mae hynny wedi ei greu i Llinos a'r plant, a'r teulu ehangach, ac anfonwn ein parch a'n cydymdeimlad mwyaf gwresog atyn nhw ar yr adeg anodd dros ben hon. Rwy'n gobeithio y gallan nhw lapio eu hunain ym mlanced y llwyddiannau a gafodd pan oedd yma, ac yn Wrecsam, ac yn ei fywyd busnes fel cyfreithiwr, yn gwasanaethu ei etholwyr ac yn gwasanaethu ei gleientiaid yn y gogledd.