4. Datganiad gan Weinidog yr Economi: Cymru Gryfach, Decach, Wyrddach: Cynllun ar gyfer Cyflogadwyedd a Sgiliau

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:53 pm ar 8 Mawrth 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 3:53, 8 Mawrth 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch i'r Aelod am y cwestiynau. Nid wyf i'n siŵr pa mor bell na pha mor agos yw'r cysylltiad rhyngddyn nhw â'r cynllun, ond rwy'n hapus i fynd i'r afael â'r pwyntiau a wneir, fel rwyf i'n eu deall. Oherwydd, unwaith eto, yn y gorffennol i mi, pan oeddwn i'n rhedeg hawliadau am gyflog cyfartal, roeddwn ni'n gallu gweld pethau a fyddai'n ymddangos yn anarferol yn gyflym iawn, ac yna mae'n rhaid i chi geisio eu profi nhw. Felly, er enghraifft, mewn meysydd lle ceir swyddi ar wahân ar gyfer y rhywiau a strwythurau negodi gwahanol, rydych chi'n gweld yn aml, hyd yn oed gyda'r un cyflogwr, fod canlyniadau amrywiol o ran strwythurau cyflog. Ac mae hynny wedi creu problem enfawr i gyflogwyr yn y sector cyhoeddus ac mewn rhai rhannau o'r sector preifat. Yr anhawster yw bod rhedeg hawliad cyfreithiol yn arf heb awch i geisio cyflawni hynny, ac rydych chi'n gweld yn aml fod pobl yn buddsoddi llawer o arian i amddiffyn hawliadau, yn hytrach nag edrych ar yr hyn y gallan nhw ei wneud i fynd i'r afael â'u systemau talu cyflog i sicrhau eu bod nhw'n gwobrwyo pobl yn iawn am y gwaith y maen nhw'n ei wneud. Dyna pryd y dylai pobl sy'n gwneud y gwaith gael eu gwerthfawrogi a'u talu'r un fath, yn hytrach na'r herio sy'n tueddu i wneud i bobl ganolbwyntio ar yrfaoedd cyfan gwbl wahanol.

Rwy'n derbyn eich pwynt chi ynghylch rhywfaint o'r gwaith ar asesu ynni. Wel, mae rhywfaint o hyn yn ymwneud â hyrwyddo cyfleoedd a bod yn eglur nad gwaith dyn neu waith menyw yn unig yw hyn. I fod yn glir iawn, fe geir swyddi i bobl sydd â sgiliau a thalent, a bod yn glir fod y dalent honno'n bodoli ym mhob rhan o'r wlad. A dyna'r hyn yr ydym ni'n ceisio ei wneud ar gyfer rhoi'r sgiliau a'r cyfleoedd i bobl ailymuno â'r gweithlu. Fe wnes i gyfarfod ag un tad sengl ac un fam sengl a oedd wedi cael cymorth gan y rhaglenni y gwnaethom ni eu darparu, ac roedden nhw mewn gwaith erbyn hyn oherwydd y cymorth a'r gefnogaeth y gwnaethom ni eu rhoi. Ond mae hyn yn ymwneud ag egluro ein bod ni wedi ceisio tynnu rhai o'r rhwystrau hynny o ran y ffordd y mae pobl yn eu gweld eu hunain ynddi hi, yn ogystal â'r ffordd y maen nhw'n cael eu gweld gan bobl eraill. Ac mae honno'n her fwy, oherwydd, mewn gwirionedd, caiff llawer o ragfarn rhywedd yr ydym ni'n sôn amdani ei sefydlu o'r foment cyn i bobl gael eu geni ac yna ar ôl i bobl gael eu geni.

Nid wyf i'n gwybod faint ohonoch chi sy'n dal i grwydro ymysg yr eiliau dillad a llyfrau plant mewn siopau, ond rydych chi'n dal i weld llawer iawn o binc ar gyfer y pethau hynny sydd ar gyfer menywod—ac rwy'n gwisgo crys pinc drwy gyd-ddigwyddiad heddiw. Ond, pan edrychwch chi ar y negeseuon ar ddillad pobl, ac fe welais i negeseuon am hyn yn ddiweddar, mae'r negeseuon a roddir i ferched am bwy y dylen nhw fod a'r hyn y dylen nhw ei wneud yn wahanol iawn i'r negeseuon a roddir i fechgyn yn ifanc iawn. Ac, mewn gwirionedd, rhan o'n her yw sut yr ydym ni am fynd drwy rywfaint o hynny, oherwydd heb wybod hynny, fe fyddwn ni yn y pen draw yn tyfu i fyny gyda'r tybiaethau hynny amdanom ni ein hunain ac am bobl eraill. Mae'r hyn yr ydym ni'n ei wneud gyda'r cynllun hwn yn rhan o'r hyn y dylem ei wneud yn y Llywodraeth i'w gwneud hi'n glir bod y cyfleoedd hyn ar gyfer pawb, ac rydym ni'n cydnabod nad yw pobl yn yr un sefyllfa ac rydym ni'n bwriadu gwneud rhywbeth ynghylch unioni hynny a sicrhau bod gan bobl sydd â chyfrifoldebau gwahanol a chanlyniadau gwahanol well cyfle oherwydd y camau y bydd y Llywodraeth hon yn eu cymryd.