Part of the debate – Senedd Cymru am 4:40 pm ar 8 Mawrth 2022.
Diolch yn fawr iawn, Sam Rowlands. Mae bob amser yn—. Mae'n wych pan fydd y dynion sy'n gyd-Aelodau i ni yn siarad ar Ddiwrnod Rhyngwladol y Menywod hefyd, ac rydym ni wedi cael llawer o ddadleuon a datganiadau dros yr wythnosau a'r misoedd diwethaf lle'r ydych chi wedi gwneud cyfraniadau pwerus iawn ar draws y Siambr hon. Rwy'n credu ei bod yn bwysig iawn bod Cymru hefyd yn edrych tuag allan. Dyna pam yr ydym yn genedl noddfa ac yn dymuno rhoi'r croeso hwnnw i'n ffoaduriaid o Wcráin, a fydd yn fenywod a phlant yn bennaf. Ond hefyd, fel y dywedais i, mae gennym ymweliad heddiw gan Lucy Kassa sydd—. Mae hi yn yr oriel, rwy'n gobeithio, wrth i ni siarad. Mae hi'n newyddiadurwr o Ethiopia sy'n adrodd ar y rhyfel yn Tigray. Mae wedi tynnu sylw at gyflafanau, trais rhywiol, newyn o law dyn a cham-drin hawliau dynol eraill, a bydd yn ymuno â ni heno. Ond rwy'n falch iawn ein bod wedi edrych allan mewn gwirionedd, gyda'n rhaglen Cymru ac Affrica, am raglen grymuso menywod, ac mae gennym BAWSO hefyd, sydd wedi cael cyllid i—. Mae'n ei ddefnyddio i amddiffyn merched a menywod ifanc rhag trais ar sail rhywedd drwy godi ymwybyddiaeth o'r heriau y mae merched a menywod yn eu hwynebu, sydd wedi dioddef effaith andwyol arbennig yn ystod y pandemig. Ac mae BAWSO yn gweithio gyda sefydliadau anllywodraethol yn Kenya, gan weithio gyda'i gilydd.
Nawr, ein dyfodol—. Rwy'n credu mai dim ond edrych ar Senedd Ieuenctid Cymru y mae'n rhaid i chi ei wneud, ac, rwy'n siŵr y bydd y Llywydd yn cytuno, i weld y menywod ifanc gwych sy'n cynrychioli pobl ifanc heddiw. Ymrwymiad Deddf llesiant cenedlaethau'r dyfodol, sy'n edrych tuag at ein dyfodol. Mae'n rhaid i ni rymuso ein menywod ifanc, eich merched chi, ein merched ni a'n hwyresau, o amgylch y Siambr ar gyfer y dyfodol, ond mae gan y Llywodraeth gyfrifoldeb o hyd. A dyna pam y gallaf fod, ie, yn cadw ymgysylltiad trawsbleidiol â'r materion hyn heddiw, ond ni allwn wneud hyn drwy arddel rhestrau dymuniadau yn unig, mae'n rhaid i ni wneud rhywbeth am y bwlch cyflog rhwng y rhywiau, am ofal plant.
Ac rwyf i yn awyddus i ddweud—. Nid oeddwn i'n gallu ymateb yn llawn i'r mater gofal plant. Mae hynny'n mynd i fod yn hollbwysig i'ch teulu, ac rwy'n siŵr y bu i bob teulu yn y Siambr hon, y bydd y cynnig gofal plant, sydd bellach yn ehangu i ganolbwyntio ar y rhieni hynny mewn addysg a hyfforddiant, yn golygu y bydd mwy o deuluoedd a menywod yn gallu elwa ar well rhagolygon cyflogaeth, cadw eu swyddi a'u gyrfaoedd i symud ymlaen. Ond rwy'n hynod falch ein bod ni am ehangu gofal plant am ddim i blant dwyflwydd oed o ganlyniad i'r cytundeb cydweithredu, oherwydd bod hynny'n ymwneud â mynd i'r afael â thlodi ac yn ymwneud â mynd i'r afael â'r rhai sydd â'r cyflog isaf ac sydd â'r risg fwyaf o gael eu hallgáu a'u colli o ran y farchnad lafur. Ond mae'n ymwneud â llesiant cenedlaethau'r dyfodol, y mae angen i ni edrych ymlaen. Ac rwy'n credu bod yn rhaid i ni wneud y cysylltiad hwnnw ar bob lefel o bolisi, gan gynnwys cynllun Sero Net Cymru ac, yn wir, yn bwysicaf oll, gan Weinidog yr Economi, beth yw nodau ac amcanion y cynllun cyflogadwyedd a sgiliau.