Part of the debate – Senedd Cymru am 6:43 pm ar 9 Mawrth 2022.
Rydych yn garedig iawn, Lywydd, diolch yn fawr. A gaf fi ddechrau drwy ddiolch i Rhys ab Owen am gyflwyno'r ddadl fer hon heddiw? Ac fe soniodd am dacteg rwy'n ei hoffi, sef cael saith siaradwr i gyfrannu at eich dadl fel nad oes rhaid i chi ddweud llawer iawn eich hun. Fe sylwais; da iawn chi. Da iawn chi, Rhys.
Roeddwn am siarad o blaid adroddiad y Sefydliad Materion Cymreig y clywsom gyfeirio ato drwy'r ddadl, ond mae'n eithaf beirniadol, ac mae'n werth ailadrodd mai gan Gymru y mae'r cymunedau sydd wedi'u grymuso leiaf yn y DU gyfan, ac nid yw hwnnw'n ystadegyn i ymfalchïo ynddo. Mae'r adroddiad hefyd yn sôn am senario ddigalon i grwpiau heb fawr o broses i gymunedau allu cael perchnogaeth ar asedau cyhoeddus neu breifat, ac yn hytrach na gadael i asedau ac adeiladau cymunedol gael eu gwerthu neu ddirywio, mae angen inni sicrhau bod Llywodraeth Cymru yn gwneud popeth yn ei gallu i adael i'r rheini sy'n trysori ein cymunedau fwyaf eu diogelu am genedlaethau i ddod.
Fodd bynnag, mae'n peri pryder i mi nad yw Llywodraeth Cymru yn deall. Mewn ymateb i gwestiwn gan fy nghyd-Aelod, Mark Isherwood, ddoe yn y cwestiynau i'r Prif Weinidog, dywedodd y Prif Weinidog:
'Ein safbwynt ni yw y gall trefniant partneriaeth' ddod ar waith
'gyda chymorth corff cyhoeddus' a chredaf fod y Prif Weinidog yn methu'r pwynt yn llwyr. Mae cymunedau a grwpiau cymunedol am weithredu'n annibynnol, heb i gorff cyhoeddus na Llywodraeth Cymru ddweud wrthynt beth i'w wneud. Felly, mae'n wirioneddol bwysig eu bod yn deall hynny, eu bod yn ystyried yr adroddiad hwnnw, a diolch i Rhys ab Owen unwaith eto am gyflwyno'r ddadl hon.