Diolch yn fawr, Ddirprwy Lywydd, a diolch i Rhys ab Owen a'r holl Aelodau sydd wedi cyfrannu, gan ddangos y diddordeb trawsbleidiol mawr yn y pwnc hwn, ac wrth gwrs, mae fy nghyd-Aelodau a minnau'n cydnabod pwysigrwydd asedau cymunedol, yn adeiladau a mannau gwyrdd, i'r cymunedau y maent yn eu gwasanaethu, a gwyddom fod yr asedau hyn yn hanfodol fel ffocws i weithgarwch cymunedol ac fel canolbwynt i wirfoddolwyr. Ac rydym hefyd yn cydnabod cyfraniad hanfodol gweithredu cymunedol i fywyd Cymru a'r economi, yn enwedig yn ystod y pandemig, adeg pan welsom yn uniongyrchol fudd mannau gwyrdd lleol i'n hiechyd a'n llesiant. Rydym yn parhau i weithio gyda'n partneriaid i adeiladu ar y profiad hwn, ac mae ein rhaglen lywodraethu yn egluro ein hymrwymiad i gefnogi cymunedau.

Dyna pam ein bod wedi lansio cronfa benthyciadau asedau cymunedol, sef cronfa £5 miliwn sy'n darparu benthyciadau ad-daladwy dros 25 mlynedd, gan alluogi grwpiau sector gwirfoddol corfforedig i brynu asedau cymunedol. Gweithredir y gronfa gan Gyngor Gweithredu Gwirfoddol Cymru ar ran Llywodraeth Cymru, ac mae'n ategu rhaglen cyfleusterau cymunedol sefydledig Llywodraeth Cymru, sy'n darparu grantiau o hyd at £250,000 i helpu sefydliadau sector gwirfoddol lleol i brynu neu wella asedau cymunedol. Mae'r grantiau ar gael i grwpiau sy'n berchen ar gyfleusterau neu'n eu prydlesu.

Nod y rhaglen yw sicrhau bod cyfleusterau mawr eu hangen sy'n cael eu defnyddio'n dda yn gynaliadwy, yn ariannol ac yn amgylcheddol, ac yn addas ar gyfer y dyfodol, ac rydym yn buddsoddi hefyd mewn rhaglenni fel y cynllun lleoedd lleol ar gyfer natur, ac mae eraill yn darparu grantiau i gymunedau sydd am wella eu mannau gwyrdd lleol. Mae'r grant yn caniatáu i gymunedau gynllunio'r hyn y maent am ei weld yn gwella a bydd hynny'n gwneud gwahaniaeth iddynt. Mae'r cyllid yn cefnogi prosiectau ar gyfer creu perllannau newydd, dolydd blodau gwyllt, tyfu bwyd cymunedol, gerddi pryfed peillio, waliau gwyrdd ac ardaloedd bach o goetir. A byddwn yn buddsoddi £9.2 miliwn arall yn y rhaglen hon yn y flwyddyn ariannol sydd i ddod i gefnogi natur ar y lefel leol hon, gan ddarparu manteision i'n cymunedau. Mae asedau cymunedol, megis mannau gwyrdd ac adeiladau, yn hanfodol i iechyd a llesiant ein cymunedau, a byddwn yn cefnogi eu perchnogaeth, gan weithio gyda phartneriaid, i gyflawni argymhellion ein hymchwil i drosglwyddo asedau cymunedol. Mae llawer i'w ystyried yn hynny.

Mae adborth i ni hefyd, yn rhannol o ganlyniad i brosiect rhagolwg cymunedol CGGC, sy'n nodi nifer o ffyrdd y gellir grymuso cymunedau ymhellach i greu newid a phwysigrwydd gweithredu lleol, ac mae consensws yn hynny ar sut y mae angen newid y polisi, ac mae angen llunio polisi cymunedol newydd. Ac rydym yn awyddus—. Clywaf yr hyn a ddywedodd yr Aelodau am adroddiad y Sefydliad Materion Cymreig, ac mae llawer ynddo y gallwn gytuno arno, rwy'n credu, a byddwn yn awyddus iawn i geisio consensws trawsbleidiol ar yr elfennau y gallwn i gyd gytuno arnynt, er mwyn bwrw ymlaen â hwy ac adeiladu arnynt yn y dyfodol, oherwydd, yn amlwg, mae hwn yn faes lle y ceir llawer o gytundeb. Diolch yn fawr.