7. Dadl y Ceidwadwyr Cymreig: Tai

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:24 pm ar 9 Mawrth 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Janet Finch-Saunders Janet Finch-Saunders Conservative 5:24, 9 Mawrth 2022

(Cyfieithwyd)

A wnewch chi weithio gyda'r awdurdodau lleol i oresgyn yr heriau hyn?

Nawr, yn ogystal, rydym i gyd yn ymwybodol fod cymunedau'n wynebu anawsterau fforddiadwyedd lleol, a gwelaf hyn fy hun yn Aberconwy. Ond rwy'n credu bod angen dull cytbwys, cymesur a theg o fynd i'r afael â'r problemau sy'n ein hwynebu. Fe'i dywedaf eto: bydd ceisio targedu perchnogion ail gartrefi â threthi cosbol a cheisio gor-reoleiddio'r sector preifat yn arwain at fethiant, fel y bydd rhoi mwy fyth o fiwrocratiaeth reoleiddiol ar ysgwyddau ein landlordiaid preifat. 

Nawr, fel y gŵyr llawer o'r Aelodau yma, hoffwn weld y cynllun hawl i brynu yn cael ei ailgyflwyno, lle y gwelsom, yn Lloegr, ar gyfer pob tŷ a werthir, fod modd adeiladu tair uned. Mae'n ateb amlwg. Yn ogystal—[Torri ar draws.] Wel, yr hyn a aeth o'i le yma yw eu bod yn gwerthu'r tai ond ni wnaethant ailfuddsoddi'r arian yn y stoc dai. [Torri ar draws.] Yn ogystal, hoffwn weld dileu'r dreth trafodiadau tir ar gyfer prynwyr tro cyntaf a chodi'r trothwy i £250,000 i helpu mwy o deuluoedd a phobl weithgar i elwa o'r sicrwydd o fod yn berchen ar eu cartrefi eu hunain. Mae'n drueni nad yw prynwyr tro cyntaf yn Lloegr yn talu treth stamp ar eiddo dan £300,000, ond nad oes cefnogaeth i brynwyr tro cyntaf yma yng Nghymru. Yn wir, o ganlyniad i'ch diffyg cymorth, gall prynwyr tro cyntaf dalu hyd at £5,000 yn fwy o dreth yng Nghymru nag y byddent yn ei wneud yn Lloegr.

Yn olaf, Weinidog, gwyddom fod Llywodraeth Cymru wedi datgan bod Cymru yn genedl ddiogel ac yn wir, yn noddfa i ffoaduriaid o Wcráin sy'n dianc rhag gwrthdaro creulon, erchyll ac anghyfiawn. O ystyried yr argyfwng tai amlwg a welwn yma yng Nghymru, mae'n debyg y bydd yn rhaid imi ofyn y cwestiwn: pa sicrwydd y gallwn ei roi yn awr y bydd y teuluoedd a'r unigolion y byddem i gyd am eu croesawu i Gymru yn cael tai diogel a phriodol fel eu bod hwythau hefyd yn cael cyfle i ailadeiladu eu bywydau drylliedig ac i fwrw gwreiddiau yn ein cymunedau lleol a chyfrannu at ein cymdeithas?

P'un a ydych chi'n ei hoffi ai peidio, mae gan y Ceidwadwyr Cymreig gynllun cryf a chyfrifol yn ariannol i helpu pobl ledled Cymru i brofi'r rhyddid i fod yn berchen ar eiddo. Er mwyn y rheini sy'n cael eu gorfodi i fyw mewn llety gwely a brecwast ac ystafelloedd gwestai, er mwyn y bobl ifanc na allant gael troed ar yr ysgol, er mwyn y datblygwyr sydd am adeiladu mwy o gartrefi yng Nghymru, er mwyn y diwydiant adeiladu a fyddai'n hoffi adfer eiddo gwag i fod yn gartrefi y gellir byw ynddynt, gofynnaf i bob un ohonoch gefnogi'r cynnig hwn. Diolch yn fawr.