Yn gyntaf, a gaf i ddiolch i'r Gweinidog am ei datganiad a chroesawu'r ail gyllideb atodol? Hoffwn i wneud dau bwynt byr iawn, a'r ddau yn dilyn pethau sydd wedi eu dweud yn gynharach. Ar 3 Chwefror, cyhoeddodd Llywodraeth y DU fesurau i helpu gyda chostau byw yng ngoleuni'r cynnydd yn y terfyn uchaf ar brisiau ynni. Roedd hyn yn cynnwys ad-daliad treth gyngor o £150 o fis Ebrill 2022 ymlaen ar gyfer aelwydydd yn Lloegr sydd ym mandiau cyngor A i D. Nododd cyhoeddiad Llywodraeth y DU y byddai Llywodraeth Cymru yn cael £175 miliwn o gyllid canlyniadol o ganlyniad i'r penderfyniad hwn, gan nodi y byddai'r weinyddiaeth ddatganoledig yn gallu dewis gwario'r arian hwn eleni neu'r flwyddyn nesaf. Ar 9 Chwefror, dywedodd y Prif Weinidog na fyddai Cymru'n cael unrhyw arian ychwanegol o ganlyniad i'r penderfyniad hwn. Mewn ymateb, adroddodd Prif Ysgrifennydd y Trysorlys nad oedd hyn yn wir ac y byddai Llywodraeth Cymru yn cael £180 miliwn o symiau canlyniadol Barnett o ganlyniad i ad-daliad y dreth gyngor.

Mae angen tryloywder o ran y symiau yr ydym yn eu cael gan Lywodraeth y DU, gan gynnwys a ydyn nhw’n ymwneud ag arian newydd ai peidio. Mae'r materion sy'n ymwneud â'r cyllid canlyniadol a gafodd Llywodraeth Cymru yng ngoleuni'r ad-daliad treth gyngor a gyhoeddwyd yn Lloegr yn enghraifft dda iawn. Yr hyn sy'n gyffredin i Lywodraeth Cymru a Llywodraeth San Steffan yw amharodrwydd i ddangos eu gwaith cyfrifo. Heb y gwaith cyfrifo, nid yw'n bosibl i'r Pwyllgor Cyllid na'r Senedd wybod pwy sy'n gywir. Er y byddaf i’n credu Llywodraeth Cymru, ac y bydd eraill yn y lle hwn yn credu Llywodraeth San Steffan, nid oes gan neb y ffeithiau i'w cefnogi. Rwy'n siŵr fy mod i’n eich diflasu wrth ddweud hyn wrth Weinidogion Llywodraeth Cymru, fel yr oeddwn i’n ei wneud yn fy swydd flaenorol i fy myfyrwyr: 'Dangoswch eich gwaith cyfrifo; dangoswch sut yr ydych yn cyrraedd y ffigurau hyn.'

Rwy'n rhannu siom y pwyllgor bod y Gweinidog yn parhau i wynebu anawsterau o ran cael gwybodaeth amserol a chywir gan y Trysorlys am newidiadau i gyllideb Llywodraeth Cymru, a gall y Gweinidog wynebu anhawster arbennig tua diwedd y flwyddyn ariannol. Er gwaethaf dros 20 mlynedd o ddatganoli, mae'n ymddangos bod y Trysorlys yn dal i drin y Llywodraeth ddatganoledig fel adran arall o wariant San Steffan, ac rwy’n credu bod diffyg parch anhygoel gan y Trysorlys ynghylch hyn.

Mae'r ail bwynt yr hoffwn i ei godi yn gysylltiedig â'r cyntaf. Nid ydym yn cael swm canlyniadol Barnett ar HS2, gan nad yw'r rheilffyrdd wedi eu datganoli, ac nid yw hynny'n arwain at swm canlyniadol i gyllideb Cymru. Fodd bynnag, pe bai'n cael ei drin fel trafnidiaeth, byddem yn cael swm canlyniadol, gan fod trafnidiaeth wedi ei datganoli'n rhannol. Mae hyn yn arwain at fy mhryder mawr: symud arian yn ystod y flwyddyn rhwng adrannau'r Llywodraeth, er enghraifft o feysydd nad ydyn nhw wedi eu datganoli i feysydd sydd wedi eu datganoli, e.e. materion tramor i iechyd, er mwyn cydbwyso'r gyllideb; sut ydym ni’n gwybod ein bod ni’n cael yr hyn y dylem ni fod yn ei gael? Rwy’n deall bod gwasanaeth sifil Llywodraeth Cymru yn credu bod y Trysorlys, sy'n ailddyrannu arian, yn sicrhau bod y Llywodraethau datganoledig yn cael eu cyfran gywir. Yn anffodus, mae gen i lai o ymddiriedaeth ynddyn nhw; hoffwn i weld y ffigurau—gan ddychwelyd eto at fy mhwynt, 'Dangoswch eich gwaith cyfrifo.'

Yn olaf, pan gaiff arian ei ddileu, fel gorwariant byrddau iechyd yn Lloegr o gyllideb iechyd Lloegr, hoffwn i weld sut y gwnaeth yr arian hwnnw gyrraedd cyllideb iechyd Lloegr. Oherwydd y sefyllfa a oedd gennym ni mewn gwirionedd oedd bod cyllideb iechyd Lloegr o dan bwysau enfawr, roedd ganddyn nhw’r holl orwariant hwn, ac, yn sydyn, un flwyddyn, pan nad oedd hi’n ymddangos ein bod ni wedi cael cynnydd mawr iawn, roedd yn ymddangos fel bod digon o arian wedi ei roi iddyn nhw er mwyn dileu gwerth sawl blwyddyn o orwariant, ac felly hoffwn i weld y gwaith cyfrifo. Nid wyf i'n dweud bod pobl yn anghywir, ond rwy’n credu bod ychydig o anhryloywder yn hyn o beth, ac rwy’n credu y byddai o fudd i bawb, yn enwedig Aelodau'r Senedd ac Aelodau Seneddol, weld y rhifau gwirioneddol, ac yna gallem ni gael dadl fwy gwybodus.