4. Datganiad gan Weinidog y Gymraeg ac Addysg: Safonau ac Uchelgeisiau Uchel i Bawb

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:30 pm ar 22 Mawrth 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Jeremy Miles Jeremy Miles Labour 3:30, 22 Mawrth 2022

(Cyfieithwyd)

Rwy'n diolch i Laura Jones am y croeso a roddodd hi i'r mentrau a gyhoeddwyd yn y datganiad heddiw. O ran ei phwynt agoriadol ynglŷn ag ysgolion cymunedol, mae hi'n gwybod y ceir amrywiaeth o brofiadau mewn ysgolion ledled Cymru ynglŷn ag i ba raddau y gallan nhw, yn eu hamgylchiadau eu hunain—eu cam nhw ar y daith, os hoffech chi. Mae'r cyfleusterau gan rai i allu gwneud hynny, efallai nad oes gan eraill, ond mae'r arferion ganddyn nhw sy'n golygu eu bod nhw â chyswllt dwfn â'u cymunedau lleol nhw.

Fe geir ymrwymiad gan y Llywodraeth yn y rhaglen lywodraethu i sicrhau ein bod ni'n annog ysgolion bro ledled Cymru, ac fe fydd fy nghyhoeddiad i heddiw yn cyfrannu at hynny. Mae rhywfaint o hynny'n ymwneud â gwneud asedau ysgolion yn fwy hygyrch, ac fe geir buddsoddiad cyfalaf sylweddol heddiw i gefnogi hynny. Ond mae peth o hyn yn ymwneud â sut mae'r ysgol yn cysylltu â theuluoedd a theuluoedd dysgwyr. Rydym ni wedi gweld llawer o arferion da ledled Cymru o ran defnyddio'r grant datblygu disgyblion i ariannu swyddogion i ymgysylltu â theuluoedd. Yr hyn y bydd y gefnogaeth yr wyf i'n ei chyhoeddi heddiw yn ei ganiatáu yw ymestyn hynny, oherwydd, yn amlwg, mae ysgolion yn parhau i fod mewn sefyllfa heriol iawn sy'n ymateb i effeithiau cyfnodau hir o gyfyngiadau symud ac absenoldebau o'r ysgol. Fe fydd y buddsoddiad yr wyf i'n ei gyhoeddi heddiw yn cyfrannu at allu ysgolion i ymateb i hynny er mwyn cefnogi eu dysgwyr.

Mae'r profiad a ddisgrifiodd hi o siarad â'r menywod ifanc heddiw yn adleisio'r trafodaethau i raddau helaeth a gefais i gyda dysgwyr ym mhob rhan o Gymru o ran eu profiad nhw o'r ddwy flynedd ddiwethaf. O ran y pwynt penodol a wnaeth hi ynghylch cymorth ar gyfer arholiadau, mae hi'n gwybod, wrth gwrs, bod adnodd Lefel Nesa y gwnaethom ni ei ddarparu mewn ysgolion ar gael, ac rwyf i'n gobeithio ei bod hi wedi tynnu sylw'r menywod ifanc heddiw at hwnnw, oherwydd mae hwnnw'n cynnwys ystod eang o adnoddau adolygu ac yn ffynhonnell gynhwysfawr o wybodaeth am yr addasiadau ar gyfer arholiadau, yr addasiadau i gynnwys arholiadau, yr hysbysiadau ymlaen llaw o ran cynnwys arholiadau—yr holl bethau hynny a fydd, gyda gobaith, yn cefnogi ein dysgwyr ni wrth iddyn nhw baratoi ar gyfer arholiadau'r haf eleni.

Mae hi'n gwneud cyfres bwysig iawn o bwyntiau o ran llesiant disgyblion a'r ffordd orau o gefnogi ysgolion i gefnogi dysgwyr. Mae hi'n ymwybodol, wrth gwrs, i ba raddau yr ydym ni wedi ymestyn y dull ysgol gyfan o gyllidebu a chyllido dros y tair blynedd nesaf er mwyn helpu ysgolion i ymestyn eu darpariaeth ar gyfer cefnogi dysgwyr yn y maes hwn. Mae'r Sefydliad Polisi Addysg, fel y gŵyr hi, wedi nodi, rwy'n credu, i ba raddau y mae cyllid yng Nghymru wedi cael ei bwysoli yn benodol tuag at lawer o'n dysgwyr llai breintiedig ni yn y maes hwn, gan gynnwys o ran y pwynt pwysig a wnaeth hi ynglŷn â'r ddarpariaeth eang o gysylltedd ac offer digidol, yr wyf i o'r farn y caiff ei chydnabod yn gyffredinol yng Nghymru yn un dra datblygedig o'i chymharu â rhai rhannau eraill o'r DU, efallai.

Yn olaf, o ran y pwynt a wnaeth hi ynglŷn â chynnydd yn hanesyddol, y ffordd deg o ddisgrifio cynnydd yn hanesyddol, yn fy marn i, yw dweud, o ran cyrhaeddiad mewn ysgolion cynradd a chyfnod allweddol 3, fod y bwlch, yn sicr cyn y pandemig, wedi cau i raddau sylweddol iawn. Yn amlwg, ni ddylid bod â bwlch o gwbl, ond yr hyn sydd wedi digwydd yw bod y bwlch hwnnw wedi cau. Mae hynny wedi bod yn llai llwyddiannus yn achos TGAU. Mae'r ymyriadau yr wyf i'n eu rhoi gerbron heddiw, rhai ohonyn nhw yn seiliedig ar bethau a ddeallwyd gennym ni, a rhai ohonyn nhw yn seiliedig ar yr hyn a ddysgwyd o'r newydd, os hoffech chi, yn arbennig, rai o'r pethau y gwnaethom ni eu dysgu dros y ddwy flynedd ddiwethaf, ac rwy'n gobeithio ac yn disgwyl y byddan nhw'n gwneud gwahaniaeth sylweddol iawn yn hynny o beth hefyd.