Part of the debate – Senedd Cymru am 1:55 pm ar 29 Mawrth 2022.
Diolch yn fawr iawn, Dirprwy Lywydd. A gawn ni ddatganiad gennych chi fel Gweinidog amaeth, os gwelwch yn dda, neu, yn wir, y Gweinidog economi, am sut ydych chi am hyrwyddo gwlân? Mae gwlân wedi gweld amseroedd anodd iawn yn ddiweddar. Deng mlynedd yn ôl, roedd o'n gwerthu am £1.25 y cilogram, ond dwy flynedd yn ôl, disgynnodd y pris i 15c. Mae'n dda gweld y pris bellach yn cynyddu eto.
Mae yna nifer o gamau, wrth gwrs, i'w cymryd cyn i'r gwehyddion gael gafael ar y gwlân, o'r cneifio i'r gwahanu—mae yna dros 10 gradd wahanol o wlân ar bob fferm, er enghraifft—ac yna y glanhau. Mae gwlân yn ddeunydd andros o hyblyg, nid yn unig ei fod yn ddefnydd ardderchog er mwyn gwneud dillad, ond hefyd carpedi ac insiwleiddio. Ond mae llawer iawn mwy na hynny. Mae Prifysgol Bangor wedi gwneud gwaith rhagorol yn edrych ar botensial arall gwlân, o'i ddefnyddio fel deunydd pecynnu, i ddefnyddio nodweddion cemegol y gwlân. Mae gwlân yn amsugno fformaldehyd yn yr amgylchedd, gan wella ansawdd aer, heb sôn am y linoliwm a'r ceratin sydd yn y gwlân a'r ffibrau. Felly, mae'r potensial yn sylweddol a hoffwn glywed pa gamau mae'r Llywodraeth am eu cymryd er mwyn manteisio ar y defnydd hyblyg a gwych yma sydd gennym ni yng Nghymru.