Mae safbwynt Llywodraeth Cymru yn glir: rydym ni wedi ymrwymo'n fawr i sicrhau bod Cymru'n genedl o waith teg ac nid ydym ni'n credu y dylech chi hyrwyddo cyflogau isel fel rheswm dros fuddsoddi. Ac rwy'n croesawu dechrau cyfraniad yr Aelod, gyda'i awgrymiadau adeiladol ynghylch y gwaith yr ydym ni'n ei wneud yn y sector gofal cymdeithasol a'r cyflog byw gwirioneddol, ond rwy'n nodi ei fod, tua'r diwedd, wedi llwyddo, o gyfraniad blaenorol, i israddio fy nghydweithwyr yn yr undebau llafur o fod yn fy mhenaethiaid undebau llafur i fod yn fy ngoruchwylwyr undebau llafur nawr. Ond rwy'n siŵr y byddai Shavanah Taj wrth ei bodd bod Joel James yn cytuno â hi ar un peth.

Ond, o ddifrif, rwy'n credu bod y pwynt y gwnaethoch chi ei godi ar y dechrau, Joel, ynghylch pethau'n cymryd amser a bod problemau ar hyd y ffordd—. Ac rwy'n credu mai dyna un o werthoedd ein gwaith partneriaeth gymdeithasol, nid gydag undebau llafur yn unig, ond gyda chyflogwyr o'r sectorau cyhoeddus, preifat a gwirfoddol, gan ddod â phobl sydd â'r profiad a'r arbenigedd bywyd mewn gwahanol feysydd yr ydym ni'n ceisio mynd i'r afael â nhw i mewn a symud ymlaen a datblygu pecyn cyfan o amgylch cyflog teg, nad yw, rydych chi'n hollol gywir, yn ymwneud â dim ond y cyflog a gewch; mae'n ymwneud â'r lles a'r amodau ehangach ynghylch eich gwaith hefyd. Mae partneriaeth gymdeithasol yn ein galluogi ni i wneud hynny, ac fe'n galluogodd ni i wneud hynny yn ystod y pandemig, pan oeddem ni'n gallu dod at ein gilydd fel y fforwm iechyd a diogelwch, ymdrin â'r pethau sy'n ymwneud ag asesiadau risg yn y gweithle, ac yna cawson nhw eu gweithredu, ac yna roedd gennym ni fforwm i ddod yn ôl ato a dweud, 'Wel, mewn gwirionedd mae angen addasu'r pethau hyn er mwyn iddyn nhw fod yn llawer mwy effeithiol yn ymarferol a chyflawni'r diben yr oedd wedi'i  fwriadu ar eu cyfer.'

O ran y pwyntiau ynghylch y cyflog byw gwirioneddol mewn gofal cymdeithasol, yn fy natganiad, nodais fod y cyflog byw gwirioneddol yn fan cychwyn i fynd i'r afael ar unwaith â rhai o'r pryderon hynny y gwnaethoch chi dynnu sylw atyn nhw ynghylch recriwtio a chadw staff hefyd, a rhaglen waith y fforwm gwaith teg gofal cymdeithasol nawr yw ystyried y materion ehangach hynny y gwnaethoch chi dynnu sylw atyn nhw ynghylch beth arall a allai—. Oherwydd nid yw gwaith teg, fel y dywedais i, yn ymwneud â'ch cyflog yn unig fel rhan o hynny; mae'n ymwneud â'ch amodau gwaith ehangach. Ac rydych chi'n hollol gywir bod angen i ni gyrraedd sefyllfa lle'r ydym yn gwneud yn siŵr bod gan y sector hwn, y mae'n debygol y byddwn ni i gyd yn troi ato rywbryd yn ystod ein hoes, ac sy'n gofalu'n fawr iawn am ein hanwyliaid—y gydnabyddiaeth, y statws a'r gefnogaeth y mae'n eu haeddu.