Yr eitem nesaf felly yw'r datganiadau 90 eiliaid, ac mae'r datganiad cyntaf gan Mark Isherwood. 

Diolch, Lywydd. Mae'n ddrwg gennyf, nid yw cymhorthion clywed a masgiau'n mynd gyda'i gilydd. 

Rwy'n gwybod. Na sbectol. 

Yr wythnos hon yw Wythnos Derbyn Awtistiaeth y Byd, sy'n ceisio helpu i newid agweddau tuag at bobl awtistig. Mae'r Gymdeithas Awtistiaeth Genedlaethol, sy'n nodi 60 mlynedd ers ei sefydlu, am i bawb ddeall awtistiaeth yn well, ac mae'n tynnu sylw at y pum prif beth y mae pobl awtistig a theuluoedd am i'r cyhoedd eu gwybod: y gall pobl awtistig deimlo pryder am newidiadau neu ddigwyddiadau annisgwyl; profi sensitifrwydd synhwyraidd, bod naill ai'n llai sensitif neu'n rhy sensitif i synau, arogleuon, golau, blas a chyffyrddiad; efallai y bydd angen amser ychwanegol arnynt i brosesu gwybodaeth fel cwestiynau neu gyfarwyddiadau; wynebu lefelau uchel o bryder mewn sefyllfaoedd cymdeithasol a chael anhawster i gyfathrebu a rhyngweithio â phobl eraill.

Amcangyfrifir bod 30,000 neu fwy o bobl awtistig yng Nghymru, ac er bod bron bawb wedi clywed am awtistiaeth, nid oes digon o bobl yn deall sut beth yw bod yn awtistig a pha mor anodd yw bywyd os nad yw pobl awtistig yn cael y cymorth cywir. Er y gall diagnosis newid bywydau, gan helpu i egluro pwy ydych chi, mae miloedd o blant ac oedolion yng Nghymru yn aros misoedd lawer neu flynyddoedd hyd yn oed am asesiad. Canfu astudiaeth ddiweddar mai dim ond 28 y cant o ddisgyblion awtistig yng Nghymru a deimlai fod eu hathrawon yn deall awtistiaeth, ac mae data newydd y Swyddfa Ystadegau Gwladol yn awgrymu mai dim ond 29 y cant o bobl awtistig sydd mewn unrhyw fath o waith. Heb gymorth, mae llawer o bobl awtistig yn datblygu problemau iechyd meddwl, weithiau i'r graddau lle y daw'n argyfwng. Dyna pam y mae Wythnos Derbyn Awtistiaeth y Byd mor bwysig. Diolch. 

A gaf fi fanteisio ar y cyfle i longyfarch Mark Isherwood ar hynny, oherwydd mae'n fater sy'n agos iawn at fy nghalon?

Roedd yr wythnos cyn diwethaf yn Wythnos Wyddoniaeth Prydain 2022, sef dathliad 10 diwrnod o STEM, gwyddoniaeth, technoleg, peirianneg a mathemateg, a gynhaliwyd rhwng 11 ac 20 Mawrth. A'r thema eleni oedd 'chwalu stereoteipiau', drwy ddathlu pobl a gyrfaoedd amrywiol pobl mewn gyrfaoedd STEM yng Nghymru. Mae'r sectorau STEM yn llawer mwy amrywiol nag y byddech yn ei feddwl ac y byddai'r stereoteip yn ei awgrymu. Mae yna bobl yn astudio ac yn gweithio mewn labordai, mewn colegau, prifysgolion, ac mewn gwaith, sydd wedi dod o lawer o wahanol gefndiroedd ac sydd wedi dilyn llawer o wahanol lwybrau i mewn i'w gyrfa.

Mae Colegau Cymru wedi tynnu fy sylw at achos Chloe Thomas, sy'n enghraifft o ddysgwr a elwodd o'r buddsoddiad mewn STEM. Llwyddodd i sicrhau prentisiaeth gyda Trafnidiaeth Cymru, a mynychodd Goleg y Cymoedd yn Ystrad Mynach yn fy etholaeth i. A dywedodd fod y coleg wedi rhoi amgylchedd dysgu ymarferol cadarnhaol iddi gyda gweithdai a labordai modern. Felly, arwyddocaol. Ac mae hi bellach wedi cael swydd barhaol gyda Trafnidiaeth Cymru fel peiriannydd cymorth ar gyfer y fflyd, ar ôl bod yn brentis benywaidd cyntaf i weithio yn y depo yn Nhreganna. 

Un peth y byddwn yn ei ddweud, wrth inni ystyried—a gwn fod Gweinidog yr Economi yn ystyried—prentisiaethau gradd, yw nad ydym wedi cael y cydbwysedd cywir o ran rhywedd gyda phrentisiaethau gradd. Felly, mae cyfle pellach ar y lefel honno i lwyddo gyda phrentisiaethau lefel gradd yn y ffordd y mae stereoteipiau wedi'u chwalu ar lefel addysg bellach. 

Daeth y Dirprwy Lywydd (David Rees) i’r Gadair.

Heddiw, byddaf yn siarad am gronfa Rhian Griffiths Forget Me Not, cronfa deyrnged er cof am Rhian Griffiths, a fu farw yn 25 oed ym mis Mehefin 2012 o ganser ceg y groth. Roedd Rhian yn ferch a chwaer annwyl iawn, a oedd wedi ymrwymo i'w gwaith fel athrawes feithrin. Drwy gydol ei hamser yn cael triniaeth yn Felindre, roedd hi'n glaf yr oedd gan bobl feddwl mawr ohoni yn yr ysbyty. Er gwaethaf popeth yr aeth Rhian drwyddo, dangosodd gryfder cymeriad ac agwedd gadarnhaol a wnaeth argraff ar bawb a gyfarfu â hi, a gofynnodd i'w rhieni, Wayne a Jane, barhau â'i gwaith yn codi arian dros Felindre.

Mae'r teulu, drwy Gronfa Rhian Griffiths Forget Me Not, yn anrhydeddu ei dymuniadau ac yn coffáu ei bywyd drwy barhau gydag ymdrechion i godi arian ar gyfer Felindre. Ar hyn o bryd, mae ychydig o dan £700,000 yn y gronfa, gyda thad Rhian, Wayne, yn ymgysylltu ag ysgolion, colegau, Sefydliadau'r Merched, cartrefi gofal, tafarndai a chlybiau, busnesau lleol—y cyfan oll—i gyfleu'r neges. Y gobaith yw y daw ymchwil o hyd i ffordd o wella canser fel na fydd neb yn gorfod mynd drwy'r hyn yr aeth Rhian drwyddo, ac ni fydd yn rhaid i unrhyw deulu weld eu hanwyliaid yn dioddef, ac y bydd Felindre, yn y cyfamser, yn parhau i ddatblygu eu cefnogaeth i gleifion a'u teuluoedd, gan ddarparu canolfan o safon byd-eang go iawn i drin pob math o ganser. Hoffwn ddiolch i Wayne am ddod i lawr i risiau'r Senedd heddiw, ac i'r Aelodau a gyfarfu â Wayne i ddysgu mwy am gronfa Rhian Griffiths Forget Me Not. Diolch.

Diolch, bawb.