Diolch Llywydd, ac a gaf i agor y ddadl hon heddiw drwy ddiolch i Claire Morgan, prif arolygydd dros dro addysg a hyfforddiant yng Nghymru ar y pryd, am ei hadroddiad blynyddol? Mae'r adroddiad annibynnol hwn yn gofnod pwysig o'r ffordd yr ymatebodd ysgolion a darparwyr addysg a hyfforddiant eraill i'r heriau a gododd ym mlwyddyn academaidd 2020-21 o ganlyniad i'r pandemig. Mae hefyd yn ychwanegu at ein dealltwriaeth ni o effaith y coronafeirws ar ddysgwyr a'r gweithlu addysg. Er bod yr effaith hon yn anochel, yn aml yn negyddol, mae'r adroddiad blynyddol hefyd yn tynnu sylw at rai o'r agweddau cadarnhaol a welwyd gan Estyn. Er enghraifft, mae dysgwyr a staff wedi addasu ac arloesi, gan adeiladu sgiliau digidol newydd, tra bod ysgolion yn gyffredinol wedi cryfhau eu perthynas gyda'r cymunedau maen nhw'n eu gwasanaethu. 

Rwy'r un mor falch bod yr adroddiad yn cydnabod gwytnwch a dyfalbarhad aruthrol y gweithlu addysg. Mae'n disgrifio sut maen nhw wedi bod yn hyblyg, yn greadigol, ac wedyn addasu'n barhaus mewn ffyrdd arloesol i gefnogi dysgwyr. Roedd hyn yn hollbwysig yn ystod y cyfnod anodd hwn, ond gallai fod o fudd i'r system addysg yn y dyfodol hefyd. Rwyf am achub ar y cyfle heddiw i ystyried y negeseuon hyn, ac i ddiolch o waelod calon i bawb sy'n gweithio yn y sector addysg am eu holl waith i wneud y mwyaf o'r dysgu, ac i leihau'r aflonyddwch i'n dysgwyr. Rhaid inni adeiladu ar y cryfderau y mae Estyn wedi eu nodi wrth inni barhau i gyflawni ein diwygiadau addysg trawsnewidiol. 

Hoffwn i gymryd peth amser, Llywydd, i ganolbwyntio ar lesiant. Rwy'n cytuno na ddylem ni danamcangyfrif yr effaith y mae'r pandemig wedi ei chael ar lesiant ein dysgwyr, ein staff a'n harweinwyr. Felly, roeddwn i'n falch o ddarllen yn yr adroddiad sut roedd darparwyr yn blaenoriaethu llesiant dysgwyr yn gyson. Mae llesiant emosiynol a meddyliol dysgwyr yn parhau i fod yn flaenoriaeth bwysig i mi. Rwy'n benderfynol felly o adeiladu ar y pwyslais hwn ar lesiant drwy'r Cwricwlwm i Gymru. Rwy'n credu pan fydd dysgwyr yn hapus, gyda chefnogaeth gweithlu diogel a bodlon, maen nhw'n fwy tebygol o fod yn hyderus ac yn barod i ddysgu ac i gyflawni eu potensial.

Dyma pam mai un o elfennau allweddol y cwricwlwm yw datblygu fframwaith i helpu ysgolion i ddatblygu dull ysgol gyfan eu hunain ar gyfer llesiant emosiynol a meddyliol. Mae hyn yn rhoi'r arfau i ysgolion ddatblygu cynllun gweithredu er mwyn mynd i'r afael â phroblemau, adeiladu ar y cryfderau, ac wedyn i werthuso llwyddiant y gwaith hwn. Mae'r fframwaith dull ysgol gyfan yn rhoi pwyslais gwirioneddol ar hyrwyddo amgylchedd diwylliannol cadarnhaol mewn ysgolion, lle mae pobl ifanc yn cael eu hannog i gyflawni eu potensial personol ac academaidd.