Part of the debate – Senedd Cymru am 4:34 pm ar 26 Ebrill 2022.
Diolch yn fawr iawn, Mark Isherwood, ac mae’n dda cael eich cefnogaeth i'r hyn oedd ein hymrwymiad arloesol, rhaid i mi ddweud, sy'n mynd â ni ymhell yn ôl cyn eich ymrwymiadau chi. Mae'n dda cael eich cefnogaeth, Mark—rwy’n dweud hynny gyda phob ewyllys da heddiw—ond mae'n mynd â ni'n ôl i 2011, pan oeddem ni, fel Llywodraeth Cymru, yn enwedig—. Ydych chi'n cofio 2011, dechrau cyni, toriadau i'r heddluoedd ledled y DU, ac yn sicr yr effaith yma yng Nghymru? Ac fe wnaethom ni ddweud, 'Ie, nid yw wedi'i ddatganoli, nid ein cyfrifoldeb ni ydy hyn, ond rydym ni’n mynd i ariannu'r gyfran newydd hon o swyddogion cymorth cymunedol yr heddlu', a hynny’n effeithiol iawn. Rydw i’n siŵr eich bod chi’n cytuno, o'ch profiad ac o fy natganiad, eu bod nhw wedi bod yn gaffaeliad aruthrol o ran ein cymunedau mwy diogel, a hefyd ein hewyllys a'n hysbryd i fod â'r ymgysylltiad plismona lleol hwnnw.
Rwy’n cofio’n glir iawn, o'n dadleuon gwleidyddol, dros flwyddyn yn ôl yn awr, o'n hymgyrchoedd etholiadol, eich bod chi wedi bod yn glir iawn nad oeddech chi am ariannu gwasanaethau nad ydyn nhw wedi'u datganoli yn eich cyllideb. Wel, roeddem ni’n glir iawn yn ein maniffesto ein bod ni nid yn unig am barhau i ariannu swyddogion cymorth cymunedol yr heddlu, ond ein bod ni’n mynd i gynyddu nifer y swyddogion cymorth cymunedol yr heddlu, a dyna yw hanfod bod mewn llywodraeth—cyflawni ymrwymiad gwirioneddol. Mae'n flaenoriaeth. Mae bellach dros £22 miliwn yn ychwanegol rydym ni wedi bod yn ei ddarparu er mwyn gwneud yr ymrwymiad ychwanegol hwnnw. Mae'n bwysig ein bod ni’n cydnabod ei bod yn flaenoriaeth, bod yn rhaid i ni wneud y dewis hwnnw o ran y 100 swyddog cymorth cymunedol ychwanegol rydym ni’n eu cefnogi. Felly, mae hyn dros £22 miliwn o ran yr ymrwymiad 2021-22 hwn ar gyfer y flwyddyn ariannol hon.
Ond mi ddywedaf fod y cyfleoedd i weithio mewn partneriaeth yn glir iawn, ac rydw i yn cefnogi'r gronfa strydoedd saffach. Rwy’n meddwl, yn enwedig, am ein perthynas waith agos. Rydw i’n cadeirio’r bwrdd partneriaeth plismona, fel y gwyddoch chi, ochr yn ochr â'r Prif Weinidog, ac mae'r prif gwnstabliaid yn adrodd ar eu datblygiadau a'r gwaith yn eu heddluoedd, ochr yn ochr â chomisiynwyr yr heddlu a throseddu, ac mae'r gronfa strydoedd saffach wedi bod yn arbennig o bwysig i'w chodi dros y flwyddyn ddiwethaf pan ydym ni wedi bod yn edrych ar ddiogelwch menywod a merched ar y stryd, a'r ffyrdd mae hwnnw wedi dylanwadu ar y mathau o benderfyniadau, y mathau o brosiectau sydd wedi'u cyflwyno. Felly, rydw i’n falch iawn, Mark, eich bod chi wedi cyfeirio at y gronfa strydoedd saffach, oherwydd er nad ein cyllid ni yw hwnnw, mae'n amlwg y gallwn ni weithio'n agos iawn gyda'n heddluoedd a'n hawdurdodau lleol. Dyna pam mae datganoli plismona mor bwysig, oherwydd mae'n ymwneud mewn gwirionedd â beth yw'r adborth gan y gymuned, beth yw'r adborth gan yr awdurdodau lleol am strydoedd mwy diogel a chymunedau mwy diogel, ac y dylem ni fod yn dylanwadu ar y cyllidebau hynny ac yn rheoli'r cyllidebau hynny hefyd, o ran, yn y pen draw, cymryd cyfrifoldeb, fel rydym ni am ei wneud, o ran plismona.
Rydw i’n cefnogi eich pwynt am recriwtio yn fawr. Mae amrywiaeth yn allweddol i recriwtio. Ac o ran yr ymatebion rydym ni’n eu cael gan heddluoedd am y recriwtio maen nhw wedi bod yn ymgymryd ag ef, rwy’n credu ei fod yn gadarnhaol iawn, ac rydym ni hefyd yn gweld bod hyn yn cael ei adlewyrchu'n fawr o ran y canlyniadau yn yr heddlu ar ein strydoedd, o ran swyddogion cymorth cymunedol yr heddlu a'r swyddogion maen nhw’n gweithio ochr yn ochr â nhw a gyda nhw. Ac, wrth gwrs, mae llawer o swyddogion cymorth cymunedol yr heddlu wedyn yn symud ymlaen i'r heddluoedd, ac yn symud ymlaen yn y fath fodd oherwydd eu profiad wrth wraidd eu cymunedau.