Mae poblogaeth Cymru yn 4.7 y cant o boblogaeth y DU, ond yn 2020, 2 y cant yn unig o gyllideb ymchwil a datblygu'r DU a gawsom, cyllideb sy'n hanfodol ar gyfer twf ein heconomi. Yn ychwanegol at hyn, rydym wedi gweld tanfuddsoddi cronig yn hanesyddol, gan olygu nad ydym wedi paratoi'n ddigonol ar gyfer argyfwng fel yr argyfwng costau byw presennol, ac yn methu rheoli'r sefyllfa drosom ein hunain. Yn nwylo San Steffan y mae 45 y cant o wariant Cymru o hyd, heb unrhyw sicrwydd y caiff ei wario yn unol ag anghenion Cymru.

Os edrychwn ar yr argyfwng costau byw diweddar er enghraifft, mae wedi effeithio'n anghymesur ar gymunedau tlotach, sy'n golygu ei fod wedi cael effaith enfawr ar Gymru o'i chymharu â rhannau eraill mwy llewyrchus o'r DU. Rydym eisoes wedi mynd i mewn i'r argyfwng costau byw gyda'r lefel uchaf o dlodi incwm cymharol a'r lefel uchaf o dlodi plant yn y DU. Ond yn hollbwysig, mae'r arfau sydd ar gael i ni i ymdrin â'r argyfwng yn adweithiol i raddau helaeth yn hytrach nag yn ataliol. Er enghraifft, nid oes gennym reolaeth dros les yma yng Nghymru, ac nid oes gennym reolaeth dros ein trethi ychwaith. Ni chaem weithredu treth ffawdelw, er enghraifft, ar yr elw anllad a wneir gan gwmnïau olew a nwy, ac ni chaem geisio ailddosbarthu cyfoeth ychwaith i helpu'r rhai yr effeithir arnynt waethaf. A allwch chi ddychmygu Cymru annibynnol nad yw'n darparu cymorth lles i deuluoedd incwm isel, yn wahanol i dorri'r ychwanegiad i'r credyd cynhwysol mewn modd mor greulon gan y Torïaid yn San Steffan? A gadewch inni edrych ar yr argyfwng costau byw: mae ymdrechion Llywodraeth y DU i fynd i'r afael â'r argyfwng hwn wedi bod yn druenus. Y gorau y gall y Torïaid ei gynnig yw newid profion MOT ceir o bob blwyddyn i bob dwy, gan arbed £23 pitw y flwyddyn i deuluoedd sydd ag un car. Waw, am syniad radical.

Ni roddwyd ystyriaeth ddigonol i'r cynllun cymorth ar gyfer biliau ynni, gan olygu bod y teuluoedd mwyaf difreintiedig mewn sefyllfa fregus iawn. Ac mae'n debyg y bydd y cyfweliad trychinebus ddoe ar Good Morning Britain yn dod yn foment arwyddocaol yn hanes ofnadwy'r Llywodraeth Dorïaidd hon mewn grym, pan gydnabu Boris Johnson nad oedd ganddo atebion i'r trafferthion costau byw yn y bôn. Y llun o Elsie, a miloedd o Elsies eraill ar draws yr ynysoedd hyn, sy'n teithio ar fws i gadw'n gynnes, yw'r darlun sy'n mynd i bara o Lywodraeth aflwyddiannus a phwdr.