Diolch, Ddirprwy Lywydd. Hoffwn ddechrau drwy ddiolch i bawb yn y Siambr sydd wedi cyfrannu at y ddadl bwysig hon heddiw. Mae'r ddadl o bwys enfawr i bobl Cymru. Gwn yn bersonol am y rhestr aros hon, oherwydd roedd fy mam wedi bod yn aros am bedair blynedd am lawdriniaeth ar ei chlun, mewn poen difrifol, ond rwy'n falch o ddweud ei bod bellach wedi cael triniaeth.

Fel y dywedodd fy nghyd-Aelodau, Russell George, Rhun ap Iorwerth, Janet Finch-Saunders ac eraill, mae rhestrau aros y GIG bellach yn hwy nag erioed o'r blaen. Mae un o bob pump o bobl ar restr aros. Mae hyn yn effeithio ar bobl o bob oed a phob cefndir ac mae'r ôl-groniadau hyn yn effeithio'n negyddol ar bob un ohonynt. Fel y dywedodd Rhun, roedd y GIG yn gwegian o dan y pwysau cyn i'r pandemig ddechrau. Mae oedi cynnar, a grybwyllwyd, wedi achosi problemau yn y GIG ehangach ac mae wedi gwneud cyflyrau iechyd sy'n bodoli eisoes yn llawer iawn gwaeth, yn enwedig yng nghyd-destun diagnosis canser. 

Roeddwn yn falch iawn o weld mwy o fuddsoddiad yn mynd i mewn i'r GIG. Fodd bynnag, mae angen inni fod yn sicr y caiff y buddsoddiad ychwanegol hwnnw ei wario ar reng flaen y GIG ac na chaiff ei golli mewn biwrocratiaeth. Nid oes arnom angen rhagor o reolwyr; yr hyn sydd ei angen arnom yw mwy o feddygon, nyrsys a gweithwyr iechyd proffesiynol rheng flaen i fynd i'r afael â'r broblem. Mae mwy o arian yn mynd i'r GIG yng Nghymru nag yn Lloegr. Felly, nid yr arian yw'r broblem, ond y ffordd y caiff y GIG ei reoli. Roedd hi'n wych clywed cyfraniad pwerus iawn Altaf Hussain i'r ddadl hon. Rwy'n siŵr fod pawb yn y Siambr yn gwybod am eich profiad, Altaf, ac mae gan bobl barch mawr tuag atoch, nid yn unig yma, ond ledled y byd am eich profiad yn y GIG a'r hyn yr ydych wedi'i wneud.

Yn fy etholaeth i, mae trigolion yn wynebu cyfnodau hir o oedi. Yn gyffredinol, nid oes ganddynt fynediad at ysbyty cyffredinol dosbarth. Rydym yn gweld cymorth cymunedol yn cael ei leihau. Mae gwasanaethau wedi cael eu torri yn Ysbyty Tref-y-Clawdd yn fy nghymuned i. Rydym yn gweld wardiau lleol yn cau. Gwnaeth Janet Finch-Saunders y pwynt am iechyd cymunedol lleol, ac os ydym am ddatrys problem oedi wrth drosglwyddo gofal, mae angen inni sicrhau bod gennym welyau yn ein hysbytai cymunedol i drosglwyddo pobl iddynt.

Rydym eisoes wedi trafod yr adroddiad damniol 'Aros yn iach?', a oedd yn nodi effaith yr ôl-groniad o amseroedd aros. Galwodd am roi cynlluniau cadarn ar waith. Er bod y Gweinidog wedi cyhoeddi cyfres o fesurau i fynd i'r afael â hyn, ac rwyf fi a llawer o rai eraill yn croesawu'r datganiad fod ymrwymiadau yn eu lle, mae'n hanfodol bwysig fod y Llywodraeth a'r Senedd hon a phwyllgorau perthnasol yn gallu craffu ar fyrddau iechyd i sicrhau eu bod yn cyflawni eu targedau a bod pobl yn cael eu dwyn i gyfrif.

Dywedodd Jenny Rathbone nad yw'r cynllun hwn ond wedi bod ar waith ers pythefnos. Ond hoffwn eich atgoffa bod y Llywodraeth hon wedi bod ar waith ers dros 20 mlynedd, ac roedd yn gwegian o dan y pwysau o'r blaen, felly ni allwch feio'r pandemig am bopeth. Roedd pethau'n mynd wysg eu cefnau o'r blaen, felly hoffwn ofyn i'r Gweinidog ystyried hynny a pheidio â beio popeth ar y pandemig. Gwnaf, Jenny, fe wnaf dderbyn ymyriad.