Part of 3. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 3:12 pm ar 18 Mai 2022.
Diolch i James Evans am ddod â'r cwestiwn pwysig yma ger ein bron ni. Yr hyn sydd gennym ni yn y fan yma yn Fferm Gilestone ydy tir amaethyddol da, a'r peryg ydy ein bod ni'n mynd i weld tir amaethyddol da unwaith eto yn cael ei golli ar gyfer dibenion masnachol eraill. Rydyn ni'n gwybod nad oes gan Lywodraeth Cymru record arbennig o dda pan fo'n dod i brynu tir amaethyddol, oherwydd rydyn ni wedi gweld tir amaethyddol yn cael ei brynu gan y Llywodraeth ac yn cael ei drosi i fod yn goedwig. Felly, pa sicrwydd fedrwch chi ei roi inni heddiw ar gyfer y tymor hir y bydd y tir yma a'r fferm yma yn cael ei gadw a'i ddefnyddio at ddibenion amaethyddol, sef cynhyrchu bwyd?
Hefyd, mae nifer o amaethwyr lleol wedi cysylltu efo'r swyddfa, efo fi, yn dweud ac yn cwyno eu bod nhw ddim wedi cael unrhyw gyfle i fod yn rhan o'r broses yma i dendro am y ffarm, am y tir, ac i fod yn denantiaid. Pa ymgynghoriad ddaru chi gynnal yn lleol er mwyn sicrhau mai'r tenantiaid newydd ydy'r rhai gorau ar gyfer y tir yma, a pham na ddaru ffermwyr eraill lleol gael cyfle i fod yn denantiaid ar y ffarm?
Ac yn olaf, mae'n dda gweld bod Llywodraeth Cymru yn rhoi pres i mewn i amaethyddiaeth. Yn anffodus, rydyn ni wedi gweld awdurdodau lleol yn gorfod gwerthu ffermydd dros y blynyddoedd. Ydyn ni rŵan yn medru edrych ymlaen i weld Llywodraeth Cymru yn rhoi mwy o bres i awdurdodau lleol i ailbrynu ffermydd nôl fel bod cyfle i ffermwyr ifanc fynd yn ôl mewn i amaeth eto?