Costau Byw

Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:16 pm ar 24 Mai 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 2:16, 24 Mai 2022

(Cyfieithwyd)

Dywedodd Canghellor y Trysorlys wrthym y byddai'n 'wirion'—dyna'r gair a ddefnyddiodd—byddai'n 'wirion' iddo gynnig cymorth pellach i bobl sy'n wynebu'r argyfwng costau byw. Fel y dywedodd Carolyn Thomas, rydych chi weithiau'n meddwl—wel, nid ydych yn meddwl, fe wyddoch—nad yw'r bobl hyn yn byw yn yr un byd â'r bobl sy'n wynebu'r dewisiadau ofnadwy hynny rhwng fforddio bwyta a bodloni angenrheidiau sylfaenol eraill. Dywedodd Carolyn Thomas, Llywydd, fod chwyddiant wedi codi i 9.1 y cant. Ar gyfer y 10 y cant isaf o'r boblogaeth, mae'r Sefydliad Astudiaethau Cyllid yn amcangyfrif bod chwyddiant eisoes yn 10.9 y cant, oherwydd mae'n rhaid iddyn nhw wario 11 y cant o gyfanswm eu cyllideb ar nwy a thrydan. Dyna realiti bywyd i lawer gormod o aelwydydd yng Nghymru, ac mae'n haeddu'r math o ymateb dim ond Llywodraeth y DU, gyda'i chyfrifoldebau, gyda'i phŵer cyllidol, sy'n gallu ei gynnig.

Yma yng Nghymru, rydym ni'n mynd ati i ychwanegu at y repertoire o bethau y gallwn ni eu defnyddio o'n hadnoddau ein hunain. Anghofir weithiau, Llywydd, nad yw COVID wedi diflannu a bod hynny wedi cael effaith anghymesur ar bobl o gartrefi incwm isel hefyd. Yn ystod yr wythnos diwethaf, rydym wedi gwneud 4,073 o daliadau o dan ein cynllun hunanynysu—cynllun a gafodd ei ddileu yn Lloegr, gyda llaw—gan roi £2.5 miliwn ym mhocedi pobl sydd, drwy ddiffiniad, y rhai sydd ei angen fwyaf. Yn yr un wythnos, fe wnaethom ni 3,653 o daliadau COVID—taliadau COVID yn unig—o'n cronfa cymorth dewisol, sydd, unwaith eto, yn gronfa nad yw ar gael dros y ffin yn y Deyrnas Unedig, gyda £260,000 arall yn mynd i gyllidebau aelwydydd sydd ei angen fwyaf. Os gallwn ddefnyddio'r ystod o bethau sydd ar gael i ni, nid oes esgus o gwbl i Lywodraeth y DU fethu darparu treth ffawdelw, methu darparu tariff cymdeithasol, methu dod o hyd i ffyrdd y mae trethiant cyffredinol yn hytrach na biliau tanwydd yn talu'r costau cymdeithasol ac amgylcheddol hynny, methu gwneud cymaint o'r pethau hynny y mae cwmnïau ynni ac eraill eu hunain yn annog Llywodraeth y DU i'w gwneud.