3. Beth mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud i gefnogi ffermwyr ym Mhreseli Sir Benfro? OQ58072

Diolch. Derbyniodd ffermwyr yn sir Benfro dros £18 miliwn o daliadau cynllun y taliad sylfaenol yn ystod y flwyddyn ddiwethaf. Mae ein gwasanaeth Cyswllt Ffermio yn parhau i ddarparu cymorth a chyngor hanfodol i dros 850 o fusnesau yn ardal Preseli sir Benfro.

Weinidog, un o'r materion pwysicaf sy'n wynebu ffermwyr ym Mhreseli sir Benfro, wrth gwrs, yw TB mewn gwartheg. Fel y gwyddoch, mae Pwyllgor yr Economi, Masnach a Materion Gwledig wedi cyhoeddi adroddiad yn ddiweddar ar raglen Llywodraeth Cymru i ddileu TB mewn gwartheg. Un o bwyntiau allweddol yr adroddiad hwnnw yw'r angen i sicrhau bod ffermwyr, ac eraill yn wir sy'n ymwneud â dileu TB mewn gwartheg, yn cael eu trin fel partneriaid cyfartal gan Lywodraeth Cymru wrth ddatblygu polisïau dileu TB. Felly, a wnewch chi ddweud wrthym, Weinidog, pa gamau y bydd Llywodraeth Cymru yn eu cymryd yn awr i drin ffermwyr, a'r diwydiant ehangach yn wir, fel partneriaid cyfartal wrth ddatblygu polisi yn y dyfodol? Ac a wnewch chi ddweud wrthym sut y byddwch yn sicrhau y bydd ffermwyr yn teimlo'u bod wedi'u grymuso gan ddiweddariad y Llywodraeth o'r cynllun dileu TB, ar gyfer y dyfodol?

Diolch, ac rwyf wedi cael yr adroddiad yr wythnos hon gan eich pwyllgor, a byddaf yn sicr yn ymateb o fewn yr amserlen. Rwyf bob amser yn meddwl ein bod wedi trin pawb mewn perthynas â'r rhaglen dileu TB—ffermwyr, rhanddeiliaid eraill, a ninnau—credaf ein bod bob amser wedi gweithio'n agos iawn. Rydym bob amser wedi dweud ei fod yn fater o weithio'n agos os ydym am ddileu'r clefyd ofnadwy hwn. Fe fyddwch yn ymwybodol fod Undeb Cenedlaethol Amaethwyr Cymru wedi dechrau grŵp TB. Ni allaf gofio'i enw; rydym yn gweithio'n agos iawn gyda hwy. Rwy'n credu bod eich cyd-Aelod ar y meinciau cefn, Sam Kurtz, wedi cynnig cynorthwyo hefyd, a gwn fod ganddo gyfarfod gyda fy mhrif swyddog milfeddygol, Christianne Glossop, i drafod sut y gall helpu. Nid yw'r atebion i gyd gennyf, nid yw'r atebion i gyd gan Sam, ond mae'r ffaith ei fod eisiau gweithio gyda ni'n bositif iawn yn fy marn i.

Fel y gwyddoch, rydym newydd gynnal ymgynghoriad mewn perthynas â'r rhaglen dileu TB. Mae swyddogion wedi dadansoddi'r ymatebion i'r ymgynghoriad erbyn hyn, a byddaf yn eu cyhoeddi ar-lein fis nesaf. Yn amlwg, bydd yr ymatebion hynny i'r ymgynghoriad, a fydd wedi dod gan ffermwyr yn bennaf, yn rhan bwysig iawn o'n diweddariad i'n rhaglen ddileu TB.