Diolch, ac rwy'n croesawu'r ddadl hon y prynhawn yma a diolch i'r Aelodau am eu sylwadau. Fel y dywedodd Jack Sargeant yn ei gyflwyniad, mae heddiw'n amserol gan ein bod ar hyn o bryd yng nghanol Mis Ymwybyddiaeth Syndrom Tourette, a gorau po fwyaf o ymwybyddiaeth y gallwn ei godi.

Rwyf wedi cyfarfod yn ddiweddar, yr wythnos ddiwethaf mewn gwirionedd, â Helen a chyda rhieni eraill i blant ag anhwylderau tic a syndrom Tourette, a dyma'r ail dro i mi gyfarfod â'r grŵp hwn o rieni. Yn y cyfarfodydd hyn, dywedodd rhieni wrthyf am y trafferthion y maent wedi'u cael wrth geisio cymorth i'w plant, ac mae Aelodau heddiw wedi disgrifio rhai o'r anawsterau y mae pobl wedi gorfod eu hwynebu. Ac mae'r materion a godwyd ganddynt, ynghyd â'u cryfder a'u penderfyniad, ar flaen fy meddwl wrth inni ymdrechu i wneud newidiadau cadarnhaol.

Fel y dywedodd Hefin, rwy'n credu, 'Gwrandewch ar rieni yn gyntaf,' a dyna beth rwy'n ei wneud, a chredaf na all neb egluro'r sefyllfa yn well na'r rhieni eu hunain. Ac rwyf wedi gwrando'n astud ar yr hyn y mae Aelodau wedi'i ddweud am brofiadau unigol eu hetholwyr, ac wrth gwrs rwyf wedi darllen y llythyr a roddodd Hefin i mi am Ben o Fro Morgannwg, yn etholaeth Jane Hutt.

Felly, yn gyntaf, mae'n rhaid imi ddweud fy mod wedi ymrwymo i sicrhau bod pob plentyn, person ifanc ac oedolyn niwroamrywiol, ynghyd â'u rhieni a'u gofalwyr, yn gallu manteisio ar y gwasanaethau a'r gofal sydd ei angen arnynt. Mae gwasanaeth cynaliadwy wedi ei adeiladu ar seiliau da ac mae'r gwaith a wnaed i ddarparu'r cod ymarfer statudol ar ddarparu gwasanaethau awtistiaeth wedi rhoi sail gadarn i ni wneud newidiadau gwirioneddol er mwyn gwella gwasanaethau ar gyfer pob cyflwr niwroddatblygiadol, gan gynnwys syndrom Tourette. Rwy'n credu bod gwasanaethau ar gyfer awtistiaeth yn bendant wedi gwella, ond mae'n rhaid i ni sicrhau bod y cyflyrau eraill yn cael eu gwella hefyd.

Pan oeddem yn siarad â rhanddeiliaid, pan oeddem yn datblygu'r cod awtistiaeth, fe wnaethom wrando pan ddywedwyd wrthym, er gwaethaf y cynnydd a wnaed yn y gwasanaethau awtistiaeth, fod llawer o bobl â chyflyrau niwroddatblygiadol eraill a'u teuluoedd a'u gofalwyr yn dal i'w chael hi'n anodd cael gafael ar y cymorth sydd ei angen arnynt, er bod eu hanghenion yn aml yn debyg neu'n cyd-ddigwydd gydag awtistiaeth, fel y crybwyllwyd eisoes y prynhawn yma. Ac adleisiwyd y negeseuon hyn yn fy sgyrsiau â rhieni plant â syndrom Tourette. Felly, dyna pam ein bod yn ehangu ein dull o weithredu o ffocws ar awtistiaeth i geisio gwelliannau ar draws y cyflyrau niwroddatblygiadol, megis syndrom Tourette a hefyd Anhwylder Diffyg Canolbwyntio a Gorfywiogrwydd. Mae gennym dîm polisi penodedig, sy'n gweithio ar draws iechyd a gofal cymdeithasol, gan gysylltu'n agos ag adrannau ar draws Llywodraeth Cymru, megis addysg. Mae ein tîm awtistiaeth cenedlaethol yn ehangu ei gylch gwaith a'i arbenigedd i ddarparu cyngor ar draws y cyflyrau niwroddatblygiadol.

Bydd yr Aelodau'n ymwybodol, a gwn ei fod wedi cael ei grybwyll sawl gwaith y prynhawn yma, ein bod wedi comisiynu adolygiad gallu a galw o wasanaethau niwroddatblygiadol y llynedd i geisio cael gwell dealltwriaeth o'r amseroedd aros cynyddol a'r pwysau ar y gwasanaeth niwroddatblygiadol ac i geisio nodi opsiynau ar gyfer gwella. Ar ôl derbyn cyflwyniad ar ei ganfyddiadau, rwy'n ystyried adroddiad terfynol yr adolygiad ar hyn o bryd. Bydd yr adroddiad terfynol yn cael ei gyhoeddi'n fuan ac rwy'n bwriadu gwneud cyhoeddiad am y camau gweithredu uniongyrchol, tymor canolig a hirdymor y byddwn yn eu cymryd i gefnogi gwelliant. Bydd hyn yn cynnwys gweithredu ar frys i leihau'r pwysau ar wasanaethau asesu a rhoi cymorth a chefnogaeth gynnar ar waith i deuluoedd sydd angen cymorth ar unwaith. Yn fy nhrafodaethau gyda'r teuluoedd, cefais dy nharo gan daerineb eu hangen am gymorth a pha mor anodd oedd cael gafael ar y cymorth hwnnw pan wnaethant sylweddoli fod yna broblemau yr oedd yn rhaid ymdrin â hwy. Bydd gan y trydydd sector rôl allweddol yn darparu cymorth i deuluoedd ac rydym wedi dechrau gweithio'n agos iawn gyda sefydliadau fel Tourettes Action UK ar hyn. 

I gloi, gallaf sicrhau'r Aelodau ein bod wedi ymrwymo i ddarparu gwasanaeth niwroddatblygiadol cynaliadwy i Gymru a fydd yn ei hanfod wedi'i gydgynllunio gydag unigolion a theuluoedd sydd â phrofiad byw o'r cyflyrau hyn, gan gynnwys syndrom Tourette. Byddaf yn gwneud cyhoeddiad am ein cynigion cyn gynted ag y gallaf wneud hynny.