Part of 2. Cwestiynau i'r Cwnsler Cyffredinol a Gweinidog y Cyfansoddiad – Senedd Cymru am 3:00 pm ar 8 Mehefin 2022.
Diolch am y cwestiwn hwnnw. Mae'n fater sy'n dod i'r amlwg ledled y byd yn awr—y comisiwn troseddau rhyfel ac ymchwiliadau gan y Llys Troseddau Rhyngwladol ac yn wir, gan y Cenhedloedd Unedig eu hunain. Mae'r dystiolaeth yn llethol iawn. Rwyf wedi cael cyfarfod gyda swyddogion y gyfraith—y Twrnai Cyffredinol, Arglwydd Adfocad yr Alban ac Adfocad Cyffredinol Gogledd Iwerddon—ac rydym wedi trafod y dull sy'n cael ei fabwysiadu o ran y gefnogaeth i'r ymchwiliadau. Mae'r ymchwiliadau, wrth gwrs, yn cael eu dwyn gerbron gan yr erlynydd cyffredinol yn Wcráin. Rwyf wedi awgrymu y byddai manteision i ddull sy'n cynnwys y pedwar swyddog y gyfraith o ran y gefnogaeth i'r gwaith. Rwy'n gwybod bod cynghorydd arbennig wedi'i benodi gan Lywodraeth y DU i gynorthwyo'r erlynydd cyffredinol yn Wcráin.
Wrth gwrs, cafwyd dau achos troseddau rhyfel eisoes yn erbyn unigolion, ac mae nifer fawr o rai eraill yn cael eu hymchwilio. Mae'r niferoedd yn y miloedd. Wrth gwrs, ceir cyfreithwyr y mae eu gwasanaethau hefyd yn cael eu cyfeirio at gefnogi'r ymchwiliadau hynny. Byddaf yn cysylltu â'r erlynydd cyffredinol fy hun ynghylch unrhyw waith a chymorth penodol y gallwn ei ddarparu o Gymru, boed yn foesol neu'n ymarferol o ran ymgysylltu ag aelodau o'r gymuned gyfreithiol yng Nghymru sydd ag arbenigedd yn y maes hwn. Mae hynny'n rhywbeth lle yr hoffwn weld maes penodol iawn o gefnogaeth Gymreig os ystyrir ei bod o fudd i'r gwaith pwysig sy'n digwydd—yn awr, yn ystod y rhyfel, ond yn yr un modd ar gyfer y blynyddoedd lawer ar ôl hynny fel sy'n anochel gyda'r mathau hyn o achosion.