Part of the debate – Senedd Cymru am 5:35 pm ar 8 Mehefin 2022.
Nid yw'n syndod y prynhawn yma na allaf gefnogi ehangu'r Senedd, ac felly byddaf yn pleidleisio yn erbyn y cynnig sydd ger ein bron heno; nid yw'n brynhawn bellach, yw hi?
Felly, yr hyn sydd ger ein bron heno yw cynllun ar gyfer mwy o wleidyddion, nid cynllun ar gyfer gwell democratiaeth. Ac rydym yn Senedd ifanc, a phrin fod y paent yn sych ar y waliau i nodi ein newid o Gynulliad Cenedlaethol Cymru i Senedd Cymru, ac eto yma gofynnir inni chwyddo nifer y gwleidyddion dros 50 y cant. I ba ddiben? Pam fod arnom angen Senedd fwy? Nid wyf wedi fy argyhoeddi bod arnom angen Senedd fwy, ac nid yw'r mwyafrif llethol o'r cyhoedd yng Nghymru wedi'u hargyhoeddi ychwaith.
Ychydig dros ddegawd yn ôl, yn 2011, gofynnwyd i'r cyhoedd yng Nghymru ddatganoli mwy o bwerau i Gymru, mwy o bwerau er mwyn ein galluogi i ddeddfu, i wella bywydau dinasyddion Cymru. Wedi'r cyfan, dyna bwrpas y lle hwn. Darllenaf y disgrifiad o'r Senedd sy'n cael lle blaenllaw ar ein gwefan:
'Senedd Cymru yw'r corff sy'n cael ei ethol yn ddemocrataidd i gynrychioli buddiannau Cymru a'i phobl.
Mae’r Senedd, fel y’i gelwir, yn deddfu ar gyfer Cymru, yn cytuno ar drethi yng Nghymru, ac yn dwyn Llywodraeth Cymru i gyfrif.'
Mae yno mewn du a gwyn. Rydym yma i gynrychioli buddiannau ein dinasyddion a'n cenedl. Sut y mae creu 36 o wleidyddion eraill yn cynrychioli buddiannau pobl ein cenedl wych? Byddwn yn dadlau'n gryf nad yw hynny'n wir. A wnaiff cael rhagor o Aelodau fynd i'r afael â chyflwr gwarthus y GIG, torri rhestrau aros, sicrhau bod fy etholwyr yn cael cyfarfodydd wyneb yn wyneb â'u meddyg teulu? Na wnaiff, ac ni fydd ychwaith yn gwneud unrhyw beth i wella cysylltiadau trafnidiaeth, tyfu'r economi, mynd i'r afael â'r argyfwng costau byw byd-eang na gwella cyflawniad addysgol.
Mae ein cenedl yn wynebu problemau gwirioneddol ac mae angen inni ganolbwyntio ar ddarparu atebion, ar sicrhau gwelliannau gwirioneddol i fywydau ein hetholwyr, nid trafod cyfansoddiad y Siambr hon. Mae arnom angen mwy o wleidyddiaeth, nid mwy o wleidyddion. Methodd y lle hwn sicrhau gwelliannau i fywydau pobl, a dywedwyd wrth y cyhoedd fod angen mwy o bwerau arno. Cafwyd mwy o bwerau, ond ni welwyd gwelliannau. Nawr dywedir wrthym fod arnom angen mwy o Aelodau o'r Senedd, ac nid yw'n dal dŵr, nid i mi nac i fy etholwyr yn Nyffryn Clwyd. Mae angen inni gerdded cyn y gallwn redeg. Rhaid inni gyflawni'r addewidion a wnaethom i'n hetholwyr cyn inni hyd yn oed ystyried ehangu'r Senedd hon. Pan fydd gennym Lywodraeth sy'n llywodraethu yn hytrach na gweithredu fel gwrthblaid, a gwrthbleidiau sy'n dwyn y Llywodraeth i gyfrif yn hytrach na cherdded yn ei chysgod, efallai y byddwn yn cyflawni addewid y lle hwn. Pan fyddwn yn cyflawni'r compact a wnaed gyda dinasyddion Cymru yn 1997 a 2011, efallai y gallwn drafod unrhyw ehangu, ar yr amod mai dyna yw ewyllys datganedig pobl Cymru. Diolch yn fawr iawn.