Part of the debate – Senedd Cymru am 6:36 pm ar 8 Mehefin 2022.
Mewn gwirionedd, Rhun, mae'n agos iawn, ond credaf, yn gyntaf oll, mai'r hyn y mae angen inni ei wneud yw edrych ar effaith ad-drefnu yn y tymor byr. Mae Betsi Cadwaladr yn wynebu ôl-groniad enfawr ar hyn o bryd, byddai angen inni ddeall cyn inni adolygu ac arfarnu manteision posibl ad-drefnu yn hirdymor—. Credaf fod angen inni gael gwybod beth y gallai'r effaith fod yn y tymor byr o ran y modd y caiff gwasanaethau eu darparu, amseroedd aros a chanlyniadau. Felly, maent yn ddau adolygiad gwahanol, mae arnaf ofn, a chredaf y dylai'r adolygiad cyntaf asesu beth fyddai'r effaith yn y tymor byr o ran canlyniadau darparu gwasanaethau. Pe canfyddid bod yr effeithiau tymor byr hynny'n fach iawn yn wir, byddwn yn awgrymu symud ymlaen gyda'r ail adolygiad, yr adolygiad a argymhellir gennych chi yn eich gwelliant heddiw. Rwy'n gobeithio bod hynny'n egluro fy safbwynt a fy argymhellion.
Gwn fod Gweinidogion bob amser yn cael eu cynghori nad dyma'r amser iawn i ad-drefnu unrhyw sefydliad, waeth beth fo'r amser a'r digwyddiadau ar y pryd, ac mae Gweinidogion yn aml yn cael eu llethu gan lais y sefydliad sy'n wynebu ad-drefnu. Ond faint o lais y claf sy'n torri drwodd mewn gwirionedd? Credaf y gallai panel y bobl, i adrodd yn uniongyrchol i Weinidogion, sicrhau bod atebion yn y dyfodol, waeth beth y bônt, yn cael cefnogaeth y bobl a wasanaethwn.
Gan ein bod yn sôn am lais y dinesydd, rwyf wedi cyflwyno datganiad barn heddiw y byddwn yn gwahodd pob Aelod i'w gefnogi. Mae'n ddatganiad sy'n galw am i'r corff llais dinasyddion ar gyfer iechyd a gofal cymdeithasol gael ei bencadlys yng ngogledd Cymru. Yn fy marn i, mae'n hanfodol fod y corff hwnnw wedi'i leoli yn y gogledd, lle mae gennym y boblogaeth fwyaf o dan un bwrdd iechyd, a gellid dadlau, yr her fwyaf a wynebir gan unrhyw un o'n saith bwrdd iechyd.
Yn olaf, a gaf fi ofyn i'r is-bwyllgor Cabinet dros ogledd Cymru, dan gadeiryddiaeth fy nghyfaill a fy nghyd-Aelod, Lesley Griffiths, barhau i roi ystyriaeth ganolog i faterion iechyd yn y gogledd, a bod barn rhanddeiliaid allweddol, megis ein chwe arweinydd awdurdod lleol, yn cael ei hystyried yn llawn drwy'r is-bwyllgor Cabinet hwnnw? Diolch.