Ond rwy'n drist i ddweud, yn ogystal â'r holl broblemau unigol y mae pawb ohonom yn ymwybodol ohonynt, rwy'n siŵr, ychydig iawn o ffydd sydd gennyf hefyd yn yr ystadegau a'r data a'r wybodaeth a ddarperir gan y bwrdd iechyd. Er enghraifft, rhoddodd y bwrdd iechyd wybod i'r ombwdsmon fod llenni â chlymiadau wedi'u tynnu yn 2010, ond gwyddom am gleifion a geisiodd dagu eu hunain yno wedi'r dyddiad hwnnw, ac fe'u tynnwyd yn 2018. Felly, cafodd pobl eu camarwain gan eu bwrdd iechyd. Yn eu hadroddiadau blynyddol eu hunain ers 2012, mae Betsi Cadwaladr wedi dweud wrth y bwrdd eu bod wedi cael 1,021 o atgyfeiriadau i'r ombwdsmon. Ond mewn ymateb rhyddid gwybodaeth yr wythnos diwethaf, cadarnhaodd yr ombwdsmon mai'r ffigur cywir oedd 1,579—500 yn fwy nag y maent wedi'i ddatgan yn gyhoeddus. Ond yn fwyaf damniol, rhaid i'r Gweinidog egluro wrthym hefyd pam fod Betsi Cadwaladr wedi cofnodi mwy o ddigwyddiadau diogelwch cleifion difrifol bob blwyddyn na gweddill Cymru gyda'i gilydd, a bod mwy o farwolaethau wedi'u cofnodi yn yr un bwrdd iechyd hwn na gweddill Cymru gyda'i gilydd. Yn ôl y system adrodd a dysgu genedlaethol, cofnodwyd 239 o ddigwyddiadau difrifol a chofnodwyd 12 o farwolaethau rhwng mis Rhagfyr 2020 a mis Medi 2021, tra bod y ffigurau ar gyfer gweddill Cymru gyfan yn 113 o ddigwyddiadau difrifol ac wyth marwolaeth. 

Yn olaf, clywsom ddoe nad dyma'r amser ar gyfer ad-drefnu costus. Mae arnaf ofn fod honno'n farn naïf ac anwybodus. Os bydd ad-drefnu'n gwella'r canlyniadau iechyd i bobl gogledd Cymru, dylid ei ystyried. A faint yn fwy o arian y mae'r Llywodraeth wedi gorfod ei wario ar Betsi Cadwaladr oherwydd mesurau arbennig ac ymyrraeth wedi'i thargedu ers 2015? Mae arnom angen datrys hyn yn gynt yn hytrach nag yn hwyrach.