Part of 2. Cwestiynau i Weinidog y Gymraeg ac Addysg – Senedd Cymru am 2:51 pm ar 22 Mehefin 2022.
Diolch i'r Aelod am ei bwynt. Mae'n gwestiwn pwysig iawn. Efallai ei fod wedi gweld rhai o'r sylwadau a wneuthum yr wythnos diwethaf yn benodol am fynediad at bob math o addysg i bobl ifanc o'r cefndiroedd mwyaf difreintiedig. Am y tro cyntaf eleni, ac ym mhob blwyddyn ddilynol, byddwn yn gallu darparu data—yn amodol ar gydsyniad yr unigolyn wrth gwrs—drwy UCAS, er enghraifft, ar gymhwysedd dysgwyr unigol i gael prydau ysgol am ddim fel bod modd gwneud cynigion cyd-destunol.
Mae'n gwneud pwynt ychydig yn wahanol am gostau mynd i'r brifysgol. Rwy'n cytuno; mae'r mesurau a welwn gan Lywodraeth y DU yn bryder mawr, yn ogystal â rhai o'r newidiadau y maent yn eu crybwyll mewn perthynas â gwneud trothwyon graddau gwahanol yn ofynnol ar gyfer TGAU, sydd, yn fy marn i, yn anflaengar ac nid oes unrhyw le iddynt mewn unrhyw bolisi sy'n seiliedig ar ehangu mynediad at addysg prifysgol.
Fel y gŵyr efallai, er bod y gallu i ariannu cyllid myfyrwyr wedi'i ddatganoli i Gymru, mae rhai o'r dewisiadau a wnawn wedi'u cyfyngu gan ein gallu i gysylltu â Chyllid a Thollau Ei Mawrhydi a'r Cwmni Benthyciadau i Fyfyrwyr, nad ydynt wedi'u datganoli wrth gwrs. Ni yng Nghymru sydd â'r pecyn cymorth cyllid i fyfyrwyr mwyaf blaengar o hyd o gymharu ag unrhyw ran arall o'r DU o ran y cymysgedd rhwng benthyciadau a grantiau, ond hefyd—er na cheir sôn am hynny'n aml iawn—yng Nghymru, cyn gynted ag y byddwch yn dechrau ad-dalu eich dyled, fe gewch ostyngiad o £1,500 ar unwaith ar eich ad-daliad, sef yr unig ran o'r DU lle mae hynny'n digwydd.
Ond rwy'n rhoi ystyriaeth ddifrifol i'r pwynt y mae wedi'i wneud. Fe wnawn beth bynnag a allwn. Yn amlwg, rydym wedi ymrwymo i'n system flaengar yma yng Nghymru. Ar fater cyfraddau llog yn benodol, yr hyn y byddwn yn ei ddweud yw nad yw hynny'n effeithio ar y gwariant misol, mae hynny'n effeithio ar hyd y benthyciad. Nid wyf yn gwadu am eiliad ei fod yn bwynt pwysig iawn, ond o ran fforddiadwyedd uniongyrchol, ni fydd yn achosi cynnydd uniongyrchol yn y gwariant misol. Ond mae'n bwynt pwysig, gan ei fod yn ymestyn cost dysgu yn gyffredinol.