Part of the debate – Senedd Cymru am 5:04 pm ar 22 Mehefin 2022.
Wel, fe gyfeirioch chi at y gwasanaeth rheilffordd a'r streiciau presennol, ond nid ydych yn deall rhai o'r cwestiynau a ofynnodd Gareth yn ôl ichi, na materion ehangach y gymuned wledig. Roeddech yn amlwg yn canolbwyntio ar yr un maes hwnnw, ac rwy'n ceisio tynnu sylw at y ffaith bod y rhwydwaith trafnidiaeth yn cwmpasu llawer mwy na rheilffyrdd yn unig a'r materion uniongyrchol hynny y gwnaethoch chi ganolbwyntio arnynt.
Felly, ydy, mae'r rhwydwaith trafnidiaeth yn ganolog i lwyddiant ein heconomi, ac mae'n hanfodol i'n hiechyd a'n llesiant, fel y nododd Janet yn gadarn iawn. Mae mor bwysig fod y system drafnidiaeth yn gadarn, er mwyn galluogi ein heconomi i symud ymlaen. A thynnodd Janet sylw hefyd at gyflwr enbyd y rhwydwaith rheilffyrdd sydd gennym ac amodau gwael y trenau a ddefnyddiwn ar hyn o bryd. Nawr, ni ddylai hwnnw fod yn brosiect i flynyddoedd lawer o Lywodraeth Lafur Cymru yma a dylem weld rhywbeth gwell na hynny. Mewn llawer o'r ardaloedd hyn, yr unig ddewis sydd gan bobl mewn ardaloedd gwledig sydd am deithio o gwmpas yw gyrru, ond nid yw'n opsiwn i bawb. I bobl nad oes ganddynt gar at eu defnydd, neu'r rhai nad ydynt yn dymuno gyrru efallai, yr unig opsiwn yw bysiau, sy'n rhedeg yn anfynych ac yn aml heb fod yn aros yn yr ardaloedd y mae pobl angen iddynt aros ynddynt, fel y nododd Sam yn glir iawn. Tacsis yw'r ffordd arall ymlaen, a all fod yn rhy ddrud i rai pobl oherwydd y pellteroedd a deithir, a gallai'r orsaf drenau agosaf fod yn rhy anodd i bobl ei chyrraedd oherwydd y pwyntiau a godais yn gynharach.
Ac er fy mod yn clywed yr hyn y mae'r Gweinidog yn ei ddweud am 'Llwybr Newydd', ac rwyf wedi'i ddarllen, ac mae'n ddeunydd darllen da mewn gwirionedd—ac mae'n uchelgeisiol iawn; mae ganddo syniadau gwych iawn—ond rhethreg ydyw; naratif ydyw. Yr hyn nad ydym yn ei weld—gwn ei fod wedi'i wasgaru dros 20 mlynedd—yw atebion go iawn i'r pethau hyn. Mae'n cynnwys dyheadau yn ymwneud â chymunedau gwledig, aros gartref, a gweithio gartref, a rhannu teithiau car a phethau felly, ond mae'n rhaid iddo gynnwys llawer mwy na hynny. Rhaid inni gael system gadarn ar waith a all ein symud o'r sefyllfa bresennol tuag at y dyhead mawr hwnnw, ac nid ydym yn gweld y bylchau hynny'n cael eu llenwi ar hyn o bryd. [Torri ar draws.] Iawn, fe wnaf, Tom.