Fe wnaethoch dynnu sylw at y ffaith nad oedd hynny'n rhan o’ch swydd, ac roeddwn innau'n tynnu sylw at y ffaith bod hynny’n ddoniol.

Mae ein strategaeth drafnidiaeth, ‘Llwybr Newydd’, yn nodi’r llwybr y mae angen i ni ei ddilyn, ond mae angen cyllid teg gan Lywodraeth y DU er mwyn rhoi’r strategaeth honno ar waith. Trafnidiaeth sy’n achosi 17 y cant o’n hallyriadau carbon, a dyma’r sector arafaf i leihau allyriadau. Er mwyn gwella’r duedd hon, mae angen camau gweithredu radical i sicrhau bod mwy o deithiau'n cael eu gwneud drwy deithio llesol a thrafnidiaeth gyhoeddus, a lleihau’r defnydd o geir.

Mae agweddau anghywir mewn perthynas â thrafnidiaeth wedi ymwreiddio—agweddau y mae’r Ceidwadwyr Cymreig yn benderfynol o'u cadw, pan fo’r wyddoniaeth yn dweud wrthym y dylem wneud i'r gwrthwyneb yn llwyr. Mae cynlluniau ffyrdd yn seiliedig ar y syniad fod twf traffig yn anochel—y syniad y bydd yr economi yn dod i stop oni bai ein bod yn darparu mwy o le ar gyfer ceir. Mae'r argyfwng hinsawdd yn golygu bod yn rhaid inni gefnu ar y ffordd annoeth hon o feddwl. Dyna pam y gwnaethom rewi prosiectau adeiladu ffyrdd a sefydlu’r panel adolygu ffyrdd.

Nid adeiladu ffyrdd fydd yr ymateb diofyn mwyach. Yn lle hynny, byddwn yn hyrwyddo'r defnydd o seilwaith presennol i greu lonydd bysiau a beiciau newydd sy’n rhoi dewis amgen ymarferol a deniadol i bobl. Ddoe, gwnaethom osod newidiadau deddfwriaethol i leihau’r terfyn cyflymder diofyn ar ffyrdd Cymru o 30 mya i 20 mya. Bydd y newid hwn yn arloesol. Bydd yn achub bywydau, yn gwneud ein strydoedd yn fwy diogel ar gyfer chwarae, cerdded a beicio, ac yn annog y newid yr ydym yn ceisio'i sicrhau i ddulliau teithio.

Ar fysiau, mae angen dull gweithredu cwbl newydd oherwydd penderfyniad gwleidyddol bwriadol y Llywodraeth Geidwadol i ddadreoleiddio a phreifateiddio’r rhwydwaith bysiau ym 1985. Mae hynny wedi arwain at system fysiau sydd wedi’i chynllunio i wasanaethu buddiannau masnachol yn bennaf yn hytrach na budd y cyhoedd. Yn wyneb y diffyg hwn yn y farchnad, byddwn yn ymyrryd er mwyn adeiladu system well—un sy'n gweithio i deithwyr, sy'n cyflawni ein nodau hinsawdd ac sy'n mynd i'r afael ag anghyfiawnder cymdeithasol.

Ar reilffyrdd, nid yw'r seilwaith rheilffyrdd wedi'i ddatganoli'n briodol ac nid ydym yn cael setliad ariannu teg. Pe bai Cymru yn cael ei chyfran deg o brosiect HS2, byddem yn cael £5 biliwn—biliwn—tuag at ein grant bloc, a fyddai'n ein galluogi i wella buddsoddiad yn y system reilffyrdd. Mae arnom angen i Lywodraeth y DU gyflawni eu cyfrifoldebau i wella’r rhwydwaith rheilffyrdd yng Nghymru.

Bydd gennyf lawer i'w ddweud, wrth gwrs, am greu llwybr newydd ar gyfer trafnidiaeth yng Nghymru. Roeddem yn torri tir newydd wrth gyflwyno ein Deddf teithio llesol. Mae ein dull gweithredu mewn perthynas â thrafnidiaeth wedi’i ategu gan Ddeddf llesiant cenedlaethau’r dyfodol. Bydd pob penderfyniad yn cael ei wneud gan ystyried y canlyniadau hirdymor i'r rheini sydd heb eu geni eto.

Gan adeiladu ar y sylfeini hyn, mae 'Llwybr Newydd' yn ddull gweithredu newydd a beiddgar. Mae'n canolbwyntio ar dair blaenoriaeth syml: yn gyntaf, lleihau'r angen i deithio; yn ail, caniatáu i bobl a nwyddau symud yn haws o ddrws i ddrws drwy ddulliau teithio cynaliadwy; ac yn drydydd, annog pobl i newid i drafnidiaeth fwy cynaliadwy.

Ar fysiau, byddwn yn rhoi model newydd ar waith ar gyfer gwasanaethau, un a fydd yn ein galluogi ni ac awdurdodau lleol i gydweithio i lunio ein rhwydweithiau bysiau yn bwrpasol; un sy’n gwasanaethu ein cymunedau o dan system fasnachfreinio sydd wedi’i chontractio’n llawn. Dyma’r cynllun masnachfreinio bysiau mwyaf pellgyrhaeddol yn y DU, ac mae’n gam hanfodol i wrthdroi'r difrod a wnaed gan ddadreoleiddio’r Torïaid. Bydd y ddeddfwriaeth honno’n cymryd amser, felly yn ogystal â hyn, rydym yn gweithio gyda’r diwydiant bysiau i wneud gwelliannau i brofiad teithwyr, ac mae’r camau hyn wedi’u nodi yn 'Bws Cymru’, ein cynllun bysiau.

Mae ein cynlluniau uchelgeisiol ar gyfer y metro'n adeiladu ar dystiolaeth o bob rhan o’r byd sy’n dangos, os ydych am i bobl ddefnyddio trafnidiaeth gyhoeddus, fod angen iddo fod yn wasanaeth 'cyrraedd a mynd'. Mae’r argyfwng hinsawdd yn golygu bod angen newid ar unwaith, ac er mwyn cyflawni newid ar unwaith, mae angen gwneud newidiadau anodd a thrawsnewidiol yn unol â’n nodau llesiant. Dyna yw nod 'Llwybr Newydd'. Mae angen bargen decach arnom i’w gyflawni yn ei gyfanrwydd. Byddai datganoli'n darparu buddion i ddatgarboneiddio ac yn annog pobl i newid dulliau teithio. Ond mae Llywodraeth y DU wedi gwrthod ein cais am ddatganoli yn gyson, ac yn parhau i wrthod buddsoddi yng Nghymru, gan gynnwys gwrthod trydaneiddio prif reilffordd arfordir de Cymru i Abertawe—hollol warthus. Rydym yn galw arnynt i'n cefnogi, o'r diwedd, a'n helpu i sicrhau'r drafnidiaeth well y mae pobl Cymru ei hangen ac yn ei haeddu. Dewch o hyd i atebion, a rhowch y gorau i ddiraddio Cymru. Diolch.