Diolch, Dirprwy Lywydd. Wrth gwrs, mae'n anodd sylweddoli, Gweinidog, on'd yw hi, bum mlynedd yn ddiweddarach wedi trasiedi Grenfell, fod trigolion yng Nghymru yn dal i wynebu baich ariannol cladin a risgiau diogelwch tân eraill, oherwydd, rwy'n credu, weithiau, mae'r agenda newydd fod yn sôn am gladin, ac rydych chi wedi tynnu sylw'n briodol at y ffaith bod agweddau eraill ar rai adeiladau sy'n risg o ran diogelwch tân.

Rydym ni nawr yn gweld pobl mewn perygl o fethdaliad ac o bosibl yn colli eu cartrefi. Fel y gwyddoch chi, mae lesddeiliaid wedi gweld eu taliadau gwasanaeth ac yswiriant yn cynyddu'n sylweddol. Ddoe ddiwethaf, cefais i e-bost gan rywun y tu allan i fy etholaeth, a gododd gyda mi ei phryderon fel lesddeiliad yn berchen ar fflat, wedi'i phrynu gan Redrow, ac wedi'i lleoli yng Nghaerdydd. Yn ddiweddar, mae trigolion yno wedi gweld costau gwasanaethau'n cynyddu o £3,000 i bron £7,800 y flwyddyn, ac adroddiadau'n dangos bod premiymau yswiriant adeiladu yn cynyddu'n esbonyddol hyd at 1,000 y cant.

I'r gwrthwyneb, os edrychwn ni ar y gwaith y mae Llywodraeth y DU yn ei wneud, mae pecyn o fesurau i ddiogelu lesddeiliaid rhag costau ariannol adfer cladin ac agweddau eraill wedi'i gyflwyno. Fel rhan o'r mesurau a gafodd eu cyhoeddi, gwnaeth Llywodraeth y DU roi mewn cyfraith ei gwarant ei hun, sef na fyddai'n rhaid i unrhyw lesddeiliaid sy'n byw mewn adeiladau canolig neu uchel dalu am gael gwared ar y cladin hwn. At hynny, mae datblygwyr a Llywodraeth y DU wedi dod i gytundeb i ariannu gwaith atgyweirio diogelwch adeiladau. Mae dros 35 o ddatblygwyr mwyaf y DU wedi addo adfer adeiladau y maen nhw wedi'u hadeiladu o fewn y 30 mlynedd diwethaf. Felly, gallwch chi ddeall—. Ac mae braidd yn annifyr pan fyddwch chi'n gwneud hyn yn wleidyddol drwy sôn am Blaid Cymru, oherwydd, yn y pen draw, rwy'n credu'n onest nad oes neb wedi eich dal i gyfrif am hyn fwn na'r Ceidwadwyr Cymreig. Felly, mae angen dewisiadau ariannu pendant ar ein trigolion yng Nghymru.

Gan fynd yn ôl at eich datganiad, gwnaethoch chi sôn am 258 o ddatganiadau o ddiddordeb gan bobl gyfrifol sy'n gwybod neu'n amau bod gan eu hadeilad ddiffygion diogelwch tân, a bod angen gwaith arolygu ymwthiol arall ar 161 o adeiladau. Felly, fy nghwestiwn cyntaf yw: pa mor sicr ydych chi eich bod chi'n cyrraedd yr holl bobl hynny sydd wedi'u heffeithio mewn gwirionedd? Rwy'n deall bod rhai personau cyfrifol nad ydyn nhw wedi ymgysylltu ac sy'n dal i drosglwyddo costau i lesddeiliaid. Mae hyn yn siomedig iawn, rydych chi'n ei ddweud, ac rydych chi'n annog unrhyw lesddeiliaid yn y sefyllfa hon sy'n gwybod neu'n amau bod materion diogelwch tân yn effeithio ar eu hadeilad i gysylltu â'ch swyddogion. Mae'n debyg mai fy nghwestiwn mwyaf yw: beth fyddwch chi'n ei wneud os nad ydyn nhw?

Yn amlwg, rydym ni'n ddiolchgar iawn o weld eich bod chi wedi rhoi £375 miliwn i dalu am gostau adfer adeiladau, a'ch bod chi wedi datgan yn gyhoeddus dro ar ôl tro na ddylai lesddeiliaid dalu'r bil am ddiffygion diogelwch tân. Ond pan fyddaf i wedi gweld pobl eraill dan sylw, sy'n byw yn rhai o'r eiddo hyn, maen nhw'n teimlo ar eu pennau eu hunain o ran sut y maen nhw'n gwybod y byddan nhw'n cael eu cynnwys yn eich cynlluniau os nad yw'r bobl sy'n gyfrifol am eu hadeiladau—efallai'r cwmnïau rheoli—yn cysylltu â chi mewn gwirionedd. Felly, gallwch chi ddeall y pryderon yno.

Yn y bôn, mewn gwirionedd, gwelaf i fod y cynllun cymorth lesddeiliaid wedi agor ddoe ar gyfer ceisiadau. A wnewch roi'r wybodaeth ddiweddaraf i ni am hynny, Gweinidog? A gwnaf i ddweud hyn eto: mae'r Ceidwadwyr Cymreig ar eich ochr chi o ran y datblygwyr hyn, sydd wedi gadael y trigolion hyn, y perchnogion cartrefi tlawd hyn mewn sefyllfa mor drasig. Felly, byddwn i'n dweud eto: ni ddylai hyn gael ei wneud yn wleidyddol; rwy'n argyhoeddedig bod gennym ni gefnogaeth o bob plaid yn y Siambr hon, ond mae gwir angen i ni sicrhau nad oes yr un deiliad tŷ yn cael ei adael ar ôl pan ddaw'n fater o sicrhau bod eu cartrefi'n ddiogel i fyw ynddyn nhw. Diolch.