Diolch, Ddirprwy Lywydd. Diolch ichi am roi'r cyfle imi ymateb i'r ddadl bwysig hon ynghylch yr adroddiad 'Aros yn iach?' ac amseroedd aros. Rwy'n falch iawn ein bod wedi gallu derbyn bron bob un o'r argymhellion, 26 allan o 27. Yn amlwg, nid ydym wedi manylu ar y manylion yn yr ymateb, ond mae'n amlwg fod llawer mwy o fanylion yn y cynllun gofal wedi'i gynllunio. Nawr, cyhoeddais ein cynllun i foderneiddio a thrawsnewid gwasanaethau gofal wedi'i gynllunio ym mis Ebrill. Ac rwy'n siŵr bod y pwyllgor yn falch o weld bod llawer o'r camau gweithredu yn y cynllun hwnnw'n adlewyrchu canfyddiadau ac argymhellion y pwyllgor. Nawr, rydym eisoes yn gwneud cynnydd da ar y cynllun hwn, er mai dim ond ym mis Ebrill y cafodd ei gyhoeddi, ac mae'r ystadegau sydd gennym yn dechrau o fis Ebrill ymlaen, felly, mae'n amlwg y bydd yn cymryd ychydig o amser i fagu momentwm. Yr hyn yr ydym yn ei wneud yw canolbwyntio ar yr hyn a wnawn i gefnogi pobl tra byddant yn aros i gael eu gweld.

Nawr, rwy'n ymwybodol iawn, fel Gweinidog iechyd, fod pob un o'r miloedd o bobl hynny sy'n aros am driniaeth yn unigolion. Maent yn aml yn aros mewn poen, mewn pryder, mae eu teuluoedd yn poeni amdanynt, ac wrth gwrs mae'n ddyletswydd arnom i sicrhau bod byrddau iechyd yn cefnogi pobl wrth iddynt aros. Nawr, rydym yn gwybod na fydd adferiad gofal wedi'i gynllunio yn digwydd dros nos. Bydd yn cymryd amser, ac fel y gwyddoch, rwyf wedi gosod rhai cerrig milltir clir, ond uchelgeisiol iawn i adfer ac i leihau'r rhestrau aros hir hynny, ond fel y dywedais o'r blaen, nid yw hyn yn mynd i fod yn hawdd.

Mewn ymateb i Heledd Fychan, edrychwch—. A ydym mewn argyfwng? Edrychwch, nid yw'n wych, ond nid wyf yn credu ein bod mewn argyfwng, a dywedaf wrthych pam. Oherwydd ein bod yn gweld 315,000 o bobl mewn gofal eilaidd yn unig bob mis. Nid yw hynny'n cynnwys meddygon teulu. Tri chant a phymtheg o filoedd. Nid yw honno'n system sydd wedi torri. Dyna system sy'n gweithio'n dda iawn. Ac rwy'n credu y byddai'r holl filoedd o bobl sy'n gweithio yn y GIG yn derbyn ei fod o dan bwysau aruthrol. Mawredd, maent yn gweithio dros y 315,000 o bobl y maent yn eu gweld yn fisol.

Ac o ran ariannu, wel, dros dymor y Senedd hon, rydym wedi dweud ein bod yn mynd i wario £1 biliwn. Rwyf wedi darparu £680 miliwn hyd yn hyn—£170 miliwn am bob blwyddyn, yn ogystal â £15 miliwn bob blwyddyn i gefnogi prosiectau trawsnewid gofal wedi'i gynllunio ac £20 miliwn i gefnogi llwybrau sy'n seiliedig ar werth. Nawr, cafodd ein cynllun ei ddatblygu ar y cyd â staff y GIG i sicrhau ei fod yn canolbwyntio ar y pethau sy'n mynd i wneud gwahaniaeth i bobl a'r staff, ac maent yn bartneriaid allweddol wrth weithredu'r cynllun. Dyna pam ei bod yn bwysig ein bod wedi ei adeiladu gyda hwy. Rwy'n glir fod yn rhaid inni gefnogi a pharhau i adeiladu ein gweithlu ar draws iechyd a gofal cymdeithasol dros y blynyddoedd nesaf. Maent wedi gweithio'n eithriadol o galed dros y blynyddoedd diwethaf, ac mae angen inni barhau i fuddsoddi a chefnogi eu llesiant. Rwy'n deall ac yn clywed yr hyn yr ydych yn ei ddweud ynghylch pryderon am gapasiti i gyflawni, mai dyna a glywsoch gan y rhanddeiliaid. Nawr, byddwn yn llunio cynllun cyflawni'r gweithlu i gefnogi'r cynllun adfer, a bydd hynny'n barod yn ddiweddarach yr haf hwn, pan fyddwn yn nodi ein dull o ymdrin â staff cymorth. Rwy'n poeni; rwy'n poeni bob dydd am y cannoedd o filoedd o bobl sy'n llythrennol ond yn aros am eu hapwyntiadau, ac mae'n bwysig ein bod yn rhoi gwybod i bobl nad ydym wedi'u hanghofio, ein bod yn mynd i estyn allan atynt a'u cefnogi tra byddant yn aros.

Rydym yn gwneud cynnydd mawr—mae gwasanaeth newydd, y gwasanaeth gwella lles ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg, yn gyffrous iawn yn fy marn i. Mae'r rhaglen yn cefnogi cleifion i reoli eu cyflyrau drwy ddull ffordd o fyw sy'n seiliedig ar dystiolaeth i wella eu lles meddyliol a chorfforol, ac rydym yn gwerthuso manteision nifer o fodelau gwahanol i gefnogi cleifion wrth iddynt aros, gan gynnwys cynllun peilot y Groes Goch ar draws tri bwrdd iechyd. 

Nawr, mae dileu cyfyngiadau COVID ym mis Mai yn golygu y gallwn ddechrau gweld a thrin mwy fyth o gleifion bellach, ond mae COVID yn dal i fod gyda ni ac mae cyfraddau eithaf uchel yn ein cymunedau ar hyn o bryd. Rwy'n siŵr ein bod ni i gyd yn adnabod rhywun ar hyn o bryd sydd â COVID, ac mae hynny'n mynd i effeithio ar weithwyr iechyd. Felly, mae'n rhaid inni gofio ein bod yn dal i fyw gyda phandemig, ac mae hynny'n mynd i effeithio ar ein gallu i gyflawni. Ar 27 Mehefin, roedd dros 600 o gleifion COVID yn yr ysbyty. Yn ffodus, dim ond wyth oedd mewn gofal critigol.

Nawr, gwn nad yw amseroedd aros yn agos at ble y dylent fod. Ddiwedd mis Ebrill, roedd 707,000 o lwybrau agored. Rydym yn dechrau gweld rhai gwelliannau yn awr, diolch byth, a dangosodd data mis Ebrill am y tro cyntaf fod nifer y llwybrau sy'n agored am dros ddwy flynedd bellach yn gostwng. Nawr, fel y rhagwelwyd gennym, rydym yn dechrau gweld mwy o bobl angen gofal eilaidd ac yn cael eu hatgyfeirio at ofal eilaidd, a'r broblem sydd gennym, wrth gwrs, yw eu bod yn dal i ddod ar y rhestrau. Felly, rydym wedi gweld y galw'n cynyddu—o'i gymharu â dwy flynedd yn ôl, i fyny 13 y cant. Felly, mae'r ffigurau o fis Ionawr i fis Ebrill 13 y cant yn fwy na'r hyn a welem yn yr un cyfnod y llynedd. Felly, lleihau amseroedd aros a chefnogi cleifion tra byddant yn aros yw fy mlaenoriaeth; dyna yw blaenoriaeth y gwasanaeth iechyd.