Diolch, Ddirprwy Lywydd. Ni wnes i eich clywed yn galw arnaf. 

Fel cadeirydd y grŵp trawsbleidiol ar ddiabetes, hoffwn ddiolch i Darren Millar am gyflwyno'r ddadl bwysig hon. Fel y clywsom, mae diabetes yn effeithio'n uniongyrchol ar gannoedd o filoedd o bobl yng Nghymru, ac mae'r nifer hwnnw'n cynyddu sawl gwaith pan ystyriwch deuluoedd y rhai sy'n cael diagnosis. Er gwaethaf y nifer enfawr o'r rhai yr effeithir arnynt, mae ymwybyddiaeth, cefnogaeth ac addysg ar y clefyd yn parhau i fod yn ddiffygiol, a chredaf y gellir gwneud llawer mwy. 

O ran ymwybyddiaeth, yr allwedd i osgoi'r cymhlethdodau mwy difrifol gyda diabetes yw rheoli'r cyflwr yn dda, a ni ellir cyflawni hyn os nad yw'r unigolyn yn gwybod bod ganddo ddiabetes. Mae diagnosis cynnar ar gyfer diabetes math 1 a math 2 yn gwbl hanfodol ac mae'n ymddangos yn amlwg, ac eto mae un o bob pedwar plentyn yng Nghymru yn cael diagnosis o fath 1 yn hwyrach nag y gallent fod wedi'i gael. Gwyddom y bu gwelliannau yn ein gwasanaeth iechyd, ond fel bob amser, fe ellir gwneud mwy. 

Roeddwn yn falch iawn yr wythnos hon o gael e-bost gan Fwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan yn codi ymwybyddiaeth o'r symptomau. Ar gyfer math 1, yn enwedig mewn plant, mae diabetes heb ddiagnosis yn argyfwng meddygol.