Part of the debate – Senedd Cymru am 4:57 pm ar 5 Gorffennaf 2022.
Gweinidog, hoffwn ddechrau drwy ddiolch i chi am eich datganiad heddiw. Rydym ni i gyd eisiau i'r cwricwlwm newydd, wrth gwrs, weithio. Rwyf i hefyd eisiau nodi ar y cofnod, os caf fi, Dirprwy Lywydd, ein diolch i staff ysgolion am eu gwydnwch a'u gwaith caled ym mhopeth maen nhw’n ei wneud, ond yn enwedig yn eu hymdrechion i baratoi ar gyfer y cwricwlwm newydd.
Gweinidog, dim ond bron i hanner ein hysgolion uwchradd sy'n rhoi’r cwricwlwm newydd ar waith ym mis Medi i'r llinell amser wreiddiol. Ac rwy'n dal i glywed nad yw llawer o ysgolion yn teimlo eu bod wedi cael yr amser a'r gefnogaeth ddigonol sydd eu hangen hefyd i deimlo'n ddigon parod i gyflwyno'r cwricwlwm newydd, fel y gallai rhai fod wedi dymuno, ym mis Medi. Waeth beth fo rhai o'r nodau yr ydych chi wedi'u hamlinellu yn eich datganiad, mae'n amlwg na chafwyd digon o gefnogaeth broffesiynol hyd yma i athrawon, ac yn ei dro eu gwaith nhw yw troi gweledigaeth y cwricwlwm yn realiti. Gweinidog, mae hwn yn newid seismig i addysg yng Nghymru, ac, er mwyn bod yn llwyddiannus, mae angen iddo fod ar y cyd â'n hathrawon, ac mae angen i'r gwaith paratoi adlewyrchu eu hanghenion gwahanol.
Rhaid i holl ddogfennau a chanllawiau'r cwricwlwm fod yn hawdd eu deall a bod yn hygyrch i'r bobl maen nhw wedi'u cynllunio i'w cefnogi. Mae gormod o'r hyn yr wyf i wedi'i ddarllen mewn perthynas â'r cwricwlwm wedi bod yn ddryslyd, yn gymhleth ac yn aml yn anghyson. Hefyd, mae'n amlwg ein bod ni wedi gadael i ormod o athrawon fynd ar eu pennau eu hunain ar ddiwygio'r cwricwlwm, ac, y tu allan i'r model arloesi, gadael i’r proffesiwn suddo neu nofio ar sail yr hyn maen nhw wedi llwyddo i'w ddeall. Mae rhai o'r pethau yr ydych chi wedi'u hamlinellu yn y datganiad yn mynd beth o'r ffordd tuag at fynd i'r afael â hyn, ond a yw cefnogaeth ohiriedig yn rhywbeth yr ydych chi wedi'i ystyried, Gweinidog, ar gyfer dysgu proffesiynol, sydd ar gael i athrawon wrth iddyn nhw symud ymlaen at gyflwyno'r cwricwlwm newydd yn llawn, fel cyflwyno'n raddol, gyda chymorth penodol ar gyfer pob cam mae athro'n ei gyrraedd wrth iddyn nhw dyfu mewn hyder a gwybodaeth wrth wneud pethau mewn ffordd newydd? Rydw i’n meddwl yn benodol am athrawon oedd yn arfer bod yn rhan o'r hen gwricwlwm—neu'r cwricwlwm presennol, mae'n ddrwg gen i—ar ôl cael eu haddysgu gan ddefnyddio'r cwricwlwm hwnnw a'i addysgu am gynifer o flynyddoedd, ond, yn amlwg, byddai'n berthnasol i bob athro wrth symud ymlaen.
Hefyd, drwy ddatganoli llawer iawn o gyfrifoldeb am ddysgu proffesiynol i gonsortia rhanbarthol ac awdurdodau lleol, mae Llywodraeth Cymru wedi agor y drws i lu o atebion gwahanol i’r un problemau. Ac, er ein bod ni’n croesawu'r hyblygrwydd, wrth gwrs, yn y cwricwlwm newydd, er mwyn i'r broses o'i gyflwyno fod yn llwyddiannus, rhaid i ni sicrhau lefel o gysondeb ledled Cymru. Mae'r rhwydwaith cenedlaethol wedi bod yn ffordd dda o rannu arfer gorau, fel y gwnaethoch chi ei ddweud yn eich datganiad, ond oherwydd lefel yr hyblygrwydd, Gweinidog, a'r ffaith eich bod chi wedi datganoli penderfyniadau i ysgolion, awdurdodau addysg lleol a chonsortia, sut y byddwch chi’n sicrhau bod safon debyg, lefel o addysg o ansawdd uchel yn cael ei darparu yn yr un modd ledled Cymru?
Nid yw'n glir o hyd chwaith sut rydych chi'n mynd i fesur llwyddiant o'r dechrau, o'r cychwyn cyntaf, ym mis Medi. Bydd angen i ni wybod sut fydd y baromedr ar gyfer mesur methiant neu lwyddiant y cwricwlwm newydd yn edrych, os gwelwch yn dda. Hefyd, os mai dim ond hanner yr ysgolion uwchradd sy'n rhoi’r cwricwlwm ar waith ym mis Medi, sut y gellir cymharu ac asesu ysgolion nad ydyn nhw'n ei weithredu ochr yn ochr â nhw? A beth os bydd myfyriwr yn symud o ysgol sy’n defnyddio'r cwricwlwm newydd i un nad yw'n gwneud hynny ac i'r gwrthwyneb? Ydym ni wedi ymchwilio i hynny? Hefyd, mae angen i ni wybod sut rydym ni’n mynd i asesu, mesur a chefnogi myfyrwyr o dan y cwricwlwm newydd sy'n mynd i fod naill ai'n fwy abl neu'n ddysgwyr sy'n cael trafferth sydd angen cymorth ychwanegol, gan nad ydym ni am i'r myfyrwyr hyn fynd ar goll yn yr heriau o gyflwyno'r cwricwlwm newydd.
Rwy’n gweld yn eich datganiad eich bod am gyhoeddi gweithdai Asesu ar gyfer y Dyfodol, gan roi rhywfaint o arweiniad i ysgolion ynghylch sut maen nhw’n mynd i asesu cynnydd. Ond, Gweinidog, a allwch chi roi ateb i rieni, athrawon a ninnau yn y Senedd heddiw ynghylch sut y byddwch chi’n mesur, yn monitro ac yn cymharu'r broses o gyflwyno'r cwricwlwm newydd wrth i ni fynd ymlaen, ac a allech chi addo i'r Senedd hon heddiw y cawn ni ddiweddariadau rheolaidd ar y cynnydd a wnaed? Diolch.