Part of the debate – Senedd Cymru am 4:55 pm ar 12 Gorffennaf 2022.
Ie, yn wir; byddaf yn dod at hynny cyn bo hir. [Chwerthin.]
Mae'r rhaglen 20 mya yn cefnogi 'Llwybr Newydd', strategaeth drafnidiaeth Cymru, drwy ei gwneud yn haws ac yn fwy diogel i bobl gerdded a beicio. Mae'r broses mae'n rhaid i awdurdodau lleol fynd drwyddi i gyflwyno terfynau is, y Gorchmynion rheoleiddio traffig, yn araf, yn gymhleth ac yn ddrud. Er gwaethaf miliynau o bunnoedd a fuddsoddwyd yn flaenorol, dim ond tua 2.5 y cant o'r rhwydwaith ffyrdd sy'n destun terfyn cyflymder o 20 mya ar hyn o bryd. Rydym ni’n amcangyfrif y bydd hyn yn codi i 35 y cant pan gaiff y polisi ei weithredu. Yn hytrach na'i gyflwyno fesul stryd, fesul awdurdod, rydym ni’n bod yn feiddgar ac yn dewis y ffordd gallach, i'w gyflwyno i bawb ar yr un pryd. Mae'r newid hwn yn y terfyn cyflymder diofyn drwy ddeddfwriaeth yn cynnig dull cyson ledled Cymru o'i gyflwyno ar ffyrdd cyfyngedig yng Nghymru.
Nid ystyrir bod pob ffordd gyfyngedig yn addas i'w lleihau i 20 mya a gall awdurdodau priffyrdd ddefnyddio proses eithriadau a ddatblygir fel canllawiau i'w cynorthwyo i nodi pa ffyrdd neu ddarnau o ffordd ddylai aros ar 30 mya. Rydym ni’n parhau i ddatblygu'r eithriadau hyn ar y cyd wrth i ni symud drwy'r broses drwy weithio gydag awdurdodau lleol. Rydym wedi mireinio'r cynnig gwreiddiol gan y grŵp tasglu ar gyfer setliadau'r cam cyntaf, ac rydym ni bellach yn gweithio gydag ardaloedd treialu i adolygu eu profiad cyn i'r canllawiau gael eu cyflwyno'n genedlaethol, ond, yn y pen draw, bydd gwybodaeth leol yn allweddol, a bydd gan drigolion lleol lais, wrth gwrs, yn y ffordd y dylai eu stryd fod.
Mae dyfodol ein trefi a'n dinasoedd yn dibynnu ar ein gallu i symud o gwmpas yn gynaliadwy ac ar atebion sy'n cael effaith gadarnhaol ar iechyd y cyhoedd, yr amgylchedd a chymunedau. Dyna pam, Llywydd, y byddwn yn defnyddio'r egwyddor bod yn rhaid i gerdded, beicio a theithio llesol barhau i fod yr opsiynau gorau ar gyfer teithiau trefol byr, a bydd terfyn cyflymder diofyn o 20 mya yn helpu i gyflawni hyn. Byddai cyflwyno terfyn cyflymder cenedlaethol o 20 mya yn bolisi pwysig a phellgyrhaeddol. Pe bai'n cael ei basio, Cymru fyddai'r wlad gyntaf yn y DU i gyflwyno'r newid.
Rydym ni’n gofyn i chi i gyd fod yn rhan o'r newid hwn a gwneud i'n cymunedau ddeall manteision ehangach 20 mya. Mae'r newid hwn yn un sy'n pontio'r cenedlaethau a bydd angen amser arno i ymwreiddio. Bydd angen ymgyrch gyfathrebu a marchnata bwysig a mentrau newid ymddygiad i gyd-fynd â hi. Mae sicrhau newid mewn ymddygiad yn heriol, ond mae Cymru wedi dangos o'r blaen y gallwn ni wneud hynny'n llwyddiannus gyda pholisïau fel rhoi organau, gwahardd ysmygu mewn mannau cyhoeddus a chyfyngu ar y defnydd o fagiau plastig. Fodd bynnag, mae'n gofyn am ymdrech gydweithredol rhwng asiantaethau, awdurdodau lleol a gan gymunedau. Mae angen i ni leihau cyflymderau fel bod terfynau is a gyrru arafach yn cael eu normaleiddio. Diolch.