11. Gorchymyn Ffyrdd Cyfyngedig (Terfyn Cyflymder 20 mya) (Cymru) 2022

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:18 pm ar 12 Gorffennaf 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Heledd Fychan Heledd Fychan Plaid Cymru 5:18, 12 Gorffennaf 2022

(Cyfieithwyd)

Hoffwn groesawu'r newid hwn yn fawr iawn. Ydw, rwyf i hefyd wedi cael negeseuon e-bost di-rif ynglŷn â hyn, ac mae'n rhaid i mi ddweud bod y mwyafrif wedi cefnogi'r cynnig hwn. Rwy'n deall y pryderon a godwyd, ac rwy'n falch o weld y bydd deialog rhwng awdurdodau lleol ac yn y blaen lle mae'n gwneud synnwyr i optio allan. Ond y gwir amdani nawr yw bod pobl yn cysylltu â ni sy'n poeni am oryrru mewn cymunedau ac ni ellir gwneud dim oherwydd na fu marwolaeth eto. Ac mae hynny'n aml yn wir yn y cymunedau hyn, ei fod yn seiliedig ar rywun yn gorfod marw cyn i'r cyflymder gael ei ostwng, ac nid yw hynny'n golygu na fu damweiniau neu fethiannau agos ac ati.

Rwy'n croesawu hyn yn fawr, oherwydd y gwir amdani yw nad yw llawer o rieni'n caniatáu i'w plant gerdded neu feicio i'r ysgol ar hyn o bryd gan nad yw ffyrdd yn ddiogel. Os oes gennym 20 mya a bod pobl yn glynu wrth hynny a bod dealltwriaeth mai 20 mya yw hynny—. Gan nad yw 20 mya dim ond y tu allan i ysgol yn ddigon. Rydym ni wedi bod yn siarad yn y fan yma am y ffaith bod yn rhaid i rai plant feicio neu gerdded tair milltir i'r ysgol gan nad oes bysiau ysgol ar gael. Felly, mae angen i ni feddwl am yr holl ardal gyfagos honno, ac mae hynny'n cynnwys ysbytai ac yn y blaen. Nid yw pobl yn teimlo'n hyderus—nid wyf i'n feiciwr hyderus ac yn y blaen—a thraffig sy'n goryrru yw un o'r problemau hynny sy'n atal llawer o bobl rhag gallu teithio'n llesol. Felly, rwy'n credu bod angen i ni edrych ar hyn yn ei gyfanrwydd.

Ac nid wyf i'n cytuno â dweud nad yw 20 yn ddigon yn y cymunedau hyn. Ni allwch chi ddweud ar y naill law eich bod yn ei groesawu y tu allan i ysgolion, y tu allan i ysbytai, ond peidio â meddwl am y seilwaith yn gyffredinol, a dyna sy'n cael sylw yma. Rwy'n credu y bydd yn llawer haws o ran negeseuon a chyfathrebu bod gennym y dull hwn, oherwydd yn fy nghymuned fy hun mae arwyddion ffyrdd 20 mya wedi bod yn rhan o'r treial yma y tu allan i ysgol, ac ni chafwyd y gostyngiad hwnnw sy'n ofynnol o ran goryrru y tu allan i'r ysgol gan nad yw wedi mynd law yn llaw â'r ymgyrch codi ymwybyddiaeth honno. Mae'n ymddangos yn chwerthinllyd bod angen dweud wrth bobl neu eu hatgoffa i beidio â goryrru y tu allan i ysgolion, ond dyna'r realiti.

Rwy'n cytuno ag un pwynt a godwyd o ran gorfodi, ac mae hynny'n rhywbeth y mae angen i ni edrych arno: beth yw'r mesurau eraill y mae angen iddyn nhw fod ar waith i leihau goryrru? Gall hynny fod yn ddrud iawn yn aml, ac nid oes gan awdurdodau lleol y gefnogaeth honno, ac mae angen i ni feddwl amdano o ran seilwaith, drwy ehangu palmentydd ac yn y blaen—yr holl bethau hynny sy'n cefnogi teithio llesol, oherwydd ni fydd lleihau cyflymder yn datrys pethau lle nad oes gennym ni groesfannau i gerddwyr ac yn y blaen, yr holl bethau sy'n gwneud teithio llesol yn gynaliadwy ac yn opsiwn amgen. 

Rydym wedi cael negeseuon e-bost di-rif gan gymunedau—bydd Jane Hutt yn adnabod cymuned dwyrain Aberddawan yn dda, lle mae goryrru'n broblem enfawr. Bydd hyn yn gwneud gwahaniaeth enfawr i'r gymuned honno i deimlo y gallan nhw deithio'n ddiogel o amgylch eu pentref eu hunain. Gwyddom o gymunedau yng Nghaerdydd sydd wedi bod yn ymladd ac yn ceisio sicrhau hyn bod ofn arnyn nhw ar ran eu plant o ran llwybrau, a'r un peth ledled Rhondda Cynon Taf. Felly, oes, mae yna bethau y mae angen rhoi trefn arnyn nhw. Oes, mae angen i ni feddwl am effaith cefnffyrdd ac ati, a allai ddod—wyddoch chi, gallai goryrru waethygu yn yr ardaloedd hynny wrth i bobl geisio osgoi'r parthau 20 mya. Ond mae'n rhaid iddo fod yn rhan o'r dull ehangach hwnnw o wneud teithio llesol yn ddeniadol i bobl, i wneud ein cymunedau'n fwy diogel, ac rwy'n credu bod cymaint i'w groesawu o 20 mya.

Rwy'n credu drwy fod â'r neges honno, bod â'r ymgyrch hon, y byddwn yn gobeithio ei bod yn ffordd dda o wario arian i wneud ein cymunedau'n fwy diogel i'r rhai hynny—. Nid oes gan bawb gar chwaith, ac rwy'n credu bod angen i ni atgoffa. Mae rhywbeth am—. Ni all pobl fforddio rhoi petrol a diesel yn eu ceir, hyd yn oed, nawr. Rydym ni'n sôn am fwy o bobl sydd eisiau teithio llesol, a bydd hyn yn helpu hynny. Felly, rwy'n edrych ymlaen at bleidleisio o blaid a chefnogi hyn, ond yn amlwg fel rhan o'r pecyn ehangach hwnnw, mae angen i ni edrych arno o ran y ffordd yr ydym ni'n bwrw ymlaen ag ef i wneud ein cymunedau'n fwy diogel. Diolch.