Part of the debate – Senedd Cymru am 3:22 pm ar 11 Medi 2022.
Soniodd MacLeod am leoedd tenau lle yr oedd dim ond meinwe tenau yn rhannu'r materol a'r ysbrydol, lle roedd yn ymddangos bod y nefoedd a'r ddaear yn cyffwrdd. Ond, mae yna eiliadau tenau hefyd, eiliadau trothwyol, trothwyon rhwng y bywyd ag anwylyn yr ydym wedi'i golli, a'r bywyd yr ydym ar fin ei ddechrau hebddyn nhw. Yn yr eiliadau hyn o absenoldeb dwys, wrth i ni sefyll ar groesffordd o newid, rydym rhywsut yn teimlo presenoldeb y person sydd wedi ein gadael ar ei gryfaf. Un tro cymharodd y bardd Seamus Heaney farwolaeth ei fam ei hun â chwympo coeden fawr, fel derwen Pontfadog y cyfeiriodd y Prif Weinidog ati.
'Cafodd y fan lle safem ei harloesi / Ynom ni i’w chadw, gan dreiddio drwy / Lanerchau a safai’n ddisymwth agored. / Dolefau garw a dorrwyd a newid dilychwin a ddaeth.'
I rai, bydd hon yn foment o bryder mawr, ond efallai, Llywydd, wrth i'r Frenhines Elizabeth ddechrau ar ei thaith olaf ac wrth i ni ystyried beth a ddaw yn y dyfodol, gallwn ddilyn gorchymyn y Frenhines ei hun yn yr araith fawr honno yn Nulyn i
'ymgrymu i'r gorffennol ond heb gael ein rhwymo ganddo.'