Rwy'n galw am ddau ddatganiad gan Lywodraeth Cymru, y cyntaf ar gefnogaeth i blant a phobl ifanc sy'n cael eu heffeithio gan feigryn. Yn ystod wythnos olaf toriad haf y Senedd, ar 4 Medi i 10 Medi, cafodd Wythnos Ymwybyddiaeth Meigryn ei chynnal, ac ar ddechrau'r wythnos, cyhoeddodd yr Ymddiriedolaeth Meigryn adroddiad byr yn nodi ymchwil y maen nhw wedi'i gynnal i'r effaith ar blant a phobl ifanc a chyflwyno argymhellion i wella eu lles yn yr ysgol ac mewn lleoliadau eraill, oherwydd yr amcangyfrif yw bod un o bob 10 plentyn a phobl ifanc yn byw gyda meigryn a gall hyn effeithio ar eu datblygiad a'u cyfranogiad mewn addysg, gweithgareddau cymdeithasol a rhannau allweddol eraill o dyfu i fyny. Eu nod yw sicrhau bod plant a phobl ifanc yn cael gwybodaeth a chefnogaeth a chanllawiau effeithiol yn benodol ar gyfer gofalwyr, ysgolion a gweithwyr gofal iechyd proffesiynol. Rwy'n galw am ddatganiad yn unol â hynny. 

Mae fy nghais olaf am ddatganiad yn ymwneud â chefnogi a grymuso pobl fyddar yng Nghymru. Y mis hwn, mis Medi, mae'n Fis Ymwybyddiaeth o Fyddardod Rhyngwladol. Yr wythnos hon, 19 Medi i 25 Medi, mae'n Wythnos Ryngwladol Pobl Fyddar, a dydd Sul nesaf mae'n Ddiwrnod Ymwybyddiaeth o Fyddardod y Byd. Mae ymwybyddiaeth o fyddardod yn gyfle gwych—neu mae'r mis ymwybyddiaeth o fyddardod yn gyfle gwych—i wir ddathlu a chefnogi'r gymuned fyddar, annog hygyrchedd ac addysgu ein hunain ac eraill am fyddardod. Thema Wythnos Ryngwladol Pobl Fyddar eleni yw datblygu cymunedau cynhwysol i bawb, ac mae Diwrnod Byd Pobl Fyddar ddydd Sul yn cydnabod hawliau pobl fyddar ledled y byd ac yn galw ar sefydliadau gwahanol i gynnal yr hawliau hyn.

Rydych chi'n ymwybodol, ar lefel y DU, fod Deddf Iaith Arwyddion Prydain wedi bod yn ddiweddar, ond nid yw honno'n ymestyn dyletswyddau adrodd na chanllawiau i Lywodraethau Cymru na'r Alban, a dim ond deddfwriaeth Cymru a all wneud hynny. Fel y gwnaeth etholwr o'r gogledd a defnyddiwr Iaith Arwyddion Prydain ddweud mewn e-bost ataf yn ddiweddar, 'nid yw llais pobl anabl yn cael ei glywed o hyd. Mae bron pob cynnyrch a gwasanaeth yn dal i gael eu rheoli gan bobl nad ydyn nhw'n anabl a phobl sy'n gallu clywed sy'n ddefnyddio'r model meddygol o anabledd. Mae symud i'r model cymdeithasol o anabledd yn hanfodol i fy nghymuned a defnyddwyr anabl'. Felly, rwy'n galw am ddatganiad yn unol â hynny yng nghyd-destun y mis, yr wythnos a'r diwrnod sydd i ddod ddydd Sul, ond hefyd yng nghyd-destun cynigion Llywodraeth Cymru i lenwi'r bwlch yng Nghymru sydd nawr wedi'i lenwi yn Lloegr o ran deddfwriaeth nad yw'n berthnasol i wasanaethau y mae Llywodraeth Cymru yn gyfrifol amdanyn nhw.