Part of 1. Cwestiynau i'r Gweinidog Newid Hinsawdd – Senedd Cymru am 1:45 pm ar 21 Medi 2022.
Rwy’n sylweddoli y bydd yr Aelod wedi ysgrifennu hynny cyn iddi gael cyfle i wrando ar yr hyn a ddywedais a’r her a roddais iddi. Nid wyf yn derbyn cynsail ei phwynt. Mae symud nwyddau a phobl yn amlwg yn hollbwysig. Nid yw hynny’n bosibl ar hyn o bryd gan fod gennym dagfeydd. Nid ydych yn datrys tagfeydd drwy adeiladu mwy o ffyrdd. Mae digon o dystiolaeth ryngwladol yn dangos, os byddwch yn adeiladu mwy o gapasiti ffyrdd, eich bod yn annog mwy o draffig, sy'n arwain at fwy o dagfeydd ac yna at fwy o alw am adeiladu ffyrdd. Ac rydym wedi bod yn gwneud hynny ers dros 50 mlynedd. Maent yn ysgwyd eu pennau, ond hoffwn weld y dystiolaeth sydd ganddynt i wrth-ddweud yr hyn yr wyf newydd ei ddweud. Mae’r ymchwil academaidd ar hynny'n gwbl glir. Ac os gallwn dynnu traffig nad oes angen iddo fod yno oddi ar y ffyrdd, mae hynny, mewn gwirionedd, yn gwneud mwy o le ar gyfer y sector cludo nwyddau.
Rydym yn amlwg am weld cludiant nwyddau'n symud oddi ar ffyrdd ac ar y rheilffyrdd lle bo modd, ond mae methiant y Llywodraeth Geidwadol i fuddsoddi’n ddigonol yn y rheilffyrdd yng Nghymru, lle rydym £5 biliwn yn brin o fuddsoddiad—sydd, unwaith eto, pe baent yn ddiffuant yn eu safbwyntiau, yn rhywbeth y byddent yn ei gydnabod—wedi llesteirio ein gallu i newid dulliau teithio oddi ar y ffordd ac ar y rheilffyrdd mewn perthynas â chludiant nwyddau. Ond nid yw'n wir fod gennym ffyrdd annigonol ar hyn o bryd. Yr hyn nad ydym wedi bod yn ei wneud yw buddsoddi’n ddigonol mewn cynnal a chadw ffyrdd presennol. Ac un o amcanion yr adolygiad ffyrdd yw edrych ar sut y gallem symud buddsoddiad oddi wrth adeiladu ffyrdd newydd i ofalu am y rhai sydd gennym, ac wrth inni wneud hynny, hybu newid mewn dulliau teithio.
Dywedaf eto wrth yr Aelod ar y meinciau gyferbyn, rydych wedi ymrwymo i sero net erbyn 2050, daw 17 y cant o allyriadau o drafnidiaeth—sut y bwriadwch dorri'r allyriadau hynny er mwyn inni gyflawni ein targedau? Arhosaf i glywed eich ateb.