11. Dadl Plaid Cymru: Costau byw

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:22 pm ar 21 Medi 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Luke Fletcher Luke Fletcher Plaid Cymru 5:22, 21 Medi 2022

(Cyfieithwyd)

Iawn, wel, mae'n amlwg nad oeddech yn gwrando'n ddigon da, Gareth, gan fod Sioned wedi crybwyll hynny yn ei chyfraniad. Rwyf fi am ddweud wrthych am roi'r gorau i wyro'r sgwrs drwy'r amser. Rydym wedi gweld Prif Weinidog y DU yn dadlau o blaid economeg o'r brig i lawr, toriadau treth, cael gwared ar y cap ar fonysau bancwyr, a gyda llaw, dim treth ffawdelw o gwbl ar gwmnïau ynni, sy’n gwneud biliynau wrth i filiau pobl godi—biliynau, maent yn gwneud arian fel slecs—ac yn lle hynny, rydych chi'n disgwyl i'r bobl dalu. Calliwch. Er mwyn Duw, calliwch. Ni allaf oddef unrhyw un sy'n dal i ddadlau o ddifrif o blaid economeg o'r brig i lawr ar hyn o bryd. Nid yw erioed wedi gweithio, ac ni fydd byth yn gweithio.

Yr hyn yr hoffwn ei ddweud wrth Lywodraeth Cymru yn wyneb yr elyniaeth gynyddol tuag at bobl ddosbarth gweithiol gan Lywodraeth y DU yw gwnewch y peth iawn. Mae ymateb y Llywodraeth i rai o’r polisïau a gynigiwyd gan Blaid Cymru wedi bod yn gwbl syfrdanol. Ai dyma gyflwr sosialaeth radical yng Nghymru? Amharodrwydd i rewi rhenti a gwahardd troi allan yn y sector preifat yng Nghymru, lle mae cynigion i helpu pobl bob amser yn ennyn y cwestiwn 'Sut y bwriadwch dalu amdanynt?' Nid dyna iaith sosialaeth. Dyna iaith y dosbarth rheolaethol, pobl sydd wedi derbyn ideoleg cyni, boed yn anymwybodol neu'n ymwybodol. I aralleirio, blaenoriaethau yw iaith sosialaeth, ac yn anad dim, fel llawer o’r Aelodau Llafur yn y Siambr hon, a bod yn deg, fy mlaenoriaeth i yw’r bobl, a diogelu'r bobl rhag yr argyfwng costau byw—y bobl sy'n ffynnu pan fydd Llywodraeth yn gofalu amdanynt, ac sy'n dioddef pan nad yw'n gwneud hynny. Bydd hwn yn bandemig o fath hollol wahanol. Er bod maint yr argyfwng yn golygu ei fod yn effeithio ar bron bawb yn ein cymdeithas, mae'n gwbl ddinistriol i'n pobl dlotaf a mwyaf agored i niwed.

Rydym eisoes wedi clywed sut yr effeithir yn anghymesur ar blant a phobl ifanc yng Nghymru, ynghyd â phobl anabl a rhentwyr. Mae mwy nag un o bob pedwar o deuluoedd un rhiant sydd â phlant ifanc yn cael trafferth fforddio pethau bob dydd—nid moethau, ond hanfodion bob dydd.