Diolch, Ddirprwy Lywydd. Hoffwn ddiolch i’r Aelodau a’r Gweinidog a gyfrannodd at y ddadl hon. Heddiw, rydym wedi clywed llawer o ystadegau, ffigurau a chyfrifon sy’n nodi graddau brawychus yr argyfwng costau byw, ond ni all dim o hyn gyfleu na disgrifio effaith yr amddifadedd a’r tlodi hwn ar y rhai sy’n ei brofi. Mae mwy na phedwar o bob 10 oedolyn yng Nghymru—sef 43 y cant o oedolion yng Nghymru—wedi dweud bod eu sefyllfa ariannol bresennol wedi cael effaith negyddol ar eu hiechyd meddwl, gyda 30 y cant yn dweud bod eu sefyllfa ariannol bresennol wedi cael effaith negyddol ar eu hiechyd corfforol. Mae tlodi'n lladd. Nid oes dianc rhag y ffaith honno. Ac wrth inni fynd i mewn i'r gaeaf hwn, rwy'n ofnus iawn—yn ofnus iawn—gan wybod beth y mae pobl yn mynd i fod yn ei wynebu. Pobl dda. Pobl nad ydynt yn haeddu hyn. Y bobl y tyfais i fyny gyda hwy. Y bobl rwy'n poeni amdanynt. A all unrhyw un ohonom—unrhyw un ohonom—ddweud yn onest ein bod yn cynrychioli’r bobl os nad ydym yn symud mynyddoedd i ddatrys yr argyfwng hwn?

Mae'n rhaid inni weithredu'n gyflym ac yn radical, a dyna pam na fyddwn yn cefnogi’r gwelliannau a gyflwynwyd gan y Llywodraeth a’r Torïaid. A dweud y gwir, nid ydynt yn ddim mwy na gwelliannau hunanlongyfarchol. Ond dyma'r realiti: nid yw canmol eich hunain yn ddigon da, oherwydd hyd yn oed gyda phopeth sy'n cael ei gyflwyno a'i wneud, mae pobl yn dal i'w chael hi'n anodd. Mae etholwyr yn dod atom yn ddyddiol. Dywedodd un o fy etholwyr: 'Bûm yn gweithio ac yn gweithio ac yn gweithio drwy gydol y pandemig. Cafodd y bonws ei dalu i mi fel cyflog. Collais fy nghredyd cynhwysol i gyd. Mae'r ychydig fonws a oedd yn weddill wedi diflannu yn sgil cost syfrdanol petrol a bwyd, a'r cyfan er mwyn imi allu parhau i weithio er mwyn parhau i oroesi.' Un arall: 'Gweithwyr gofal ydym ni. Cawsom y taliad bonws i weithwyr gofal cymdeithasol. I ni, roedd hynny'n golygu bod £800 yn cael ei dynnu o'n credyd cynhwysol, a daeth ein cymorth gyda'r dreth gyngor i ben. Rydym yn dal i fod heb fwyd, heb arian, heb drydan. Rydym yn gweithio mor galed i ofalu am bobl. Ai peth fel hyn yw 'help'?'

Wrth edrych ymlaen at ddydd Gwener, mae'n mynd i fod yn adeg dyngedfennol i gynifer o bobl—adeg pan fyddant naill ai'n cael rhywfaint o dawelwch meddwl neu ddim byd o gwbl. Ac mae'n rhaid imi ddweud, nid wyf yn hyderus iawn ynglŷn â dydd Gwener nesaf. Ymddengys mai'r cyfan a gawn yw'r un hen sbwriel marchnad rydd, economi ryddfrydol yr ydym bob amser wedi'i gael o ochr arall y Siambr, nad yw'n gwneud dim—dim byd o gwbl—i bobl ddosbarth gweithiol. [Torri ar draws.] Ewch yn eich blaen.