Part of the debate – Senedd Cymru am 3:04 pm ar 27 Medi 2022.
Rwy'n cytuno yn llwyr mai cyllideb gosbedigol yw hon gan Lywodraeth y DU, ac mae'n dweud cyfrolau mai dim ond llefarydd y Ceidwadwyr y prynhawn yma sydd wedi codi i amddiffyn cyllideb y Ceidwadwyr yr wythnos hon. Fe fyddai hi'n dda iawn gennyf i weld beth yw barn yr Aelodau Ceidwadol amdani, a'r rhai nad ydyn nhw'n teimlo yn awyddus i sefyll i'w hamddiffyn, am na ellir ei hamddiffyn hi—dyna pam. Ac rwy'n credu bod y pwynt hwn yn bwysig iawn ynglŷn â'r ffaith mai pobl dlotach a fydd dan anfantais i raddau helaeth, ond yr ymagwedd hefyd, yn syml.
Felly, mae Llywodraeth y DU o'r farn bod yn rhaid annog pobl gyfoethog sydd â llawer o arian parod i fynd allan i wneud rhywfaint o waith a thyfu yr economi. Ond, wrth wneud hynny hefyd, maen nhw o'r farn bod yn rhaid i chi roi cweir iawn i bobl dlotach oherwydd y dylen nhw gael y math hwnnw o ysgogiad i fynd allan a gweithio, oherwydd mae'r hyn y maen nhw'n ei wneud o ran credyd cynhwysol yn gwbl gosbedigol. Ni all pobl sydd, am ba bynnag reswm, ond yn gallu gweithio am nifer benodol o oriau, efallai eu bod nhw â gofal plant—wrth gwrs, mae'r gyllideb hon yn wrth-fenywaidd iawn, iawn hefyd—efallai y bydd cyfrifoldebau ganddyn nhw o ran gofal plant, efallai eu bod nhw'n anabl ac yn gweithio cymaint o oriau ag y gallan nhw, ond nawr, os nad ydyn nhw'n mynd allan a chael swydd isafswm cyflog arall, fe fydd eu budd-daliadau nhw'n cael eu hatal. Ac rydym ni'n gwybod bod pobl sy'n cael eu cosbi drwy eu budd-daliadau, yn ôl y Swyddfa Archwilio Genedlaethol, yn fwy tebygol o roi'r gorau i hawlio budd-daliadau a pheidio â hawlio dim na gwneud unrhyw beth arall. Felly, yn amlwg, fe fydd y gyllideb hon yn cael yr effaith fwyaf ddinistriol ar y bobl sydd â'r angen mwyaf am gymorth.