Mae'n bleser cymryd rhan yn y ddadl hon y prynhawn yma ar bwnc mor bwysig ym mywydau llawer o fenywod yng Nghymru. Ac er y gall godi aeliau fod dyn yn siarad am iechyd menywod, rwy'n credu ei bod hi'n bwysig ein bod i gyd yn gweithio gyda'n gilydd i wella bywydau menywod yng Nghymru drwy fynd i'r afael â'r rhwystrau i sgrinio serfigol, ac osgoi marwolaethau diangen oherwydd canser gynaecolegol.

Roeddwn i'n gweithio yn y GIG am 11 mlynedd, os nad oeddech chi'n gwybod yn barod, ac er nad oeddwn yn gweithio'n uniongyrchol ym maes iechyd menywod, roeddwn i'n gweithio mewn timau iechyd meddwl cymunedol a byddwn yn cefnogi iechyd meddwl menywod, a fyddai'n dirywio o ganlyniad i'w hiechyd corfforol. A'r pwynt yr hoffwn ei wneud yw ein bod weithiau'n canolbwyntio ar y mater craidd, sy'n hollol gywir, ond yr hyn sy'n rhaid inni ei ystyried hefyd a gofalu amdano yw'r sgil-effeithiau y mae afiechydon o'r fath yn eu cael ar hunan-barch ac iechyd meddwl menywod, wrth gwrs.

Ddirprwy Lywydd, mae Jo's Cervical Cancer Trust wedi amlinellu'r problemau y mae menywod yn eu hwynebu eisoes mewn perthynas â sgrinio serfigol, gan gynnwys embaras, poen, ofn, ofn canlyniadau ac anghyfleustra. Mae'r rhwystrau hyn sy'n bodoli, yn ogystal â COVID-19 yn creu cyfyngiadau mewn ôl-groniadau ac wrth weld meddygon teulu, wedi golygu bod nifer y rhai sy'n cael sgriniadau serfigol wedi gostwng i 69.5 y cant ym mis Hydref y llynedd, y lefel isaf mewn dros 13 mlynedd, ac yn is na'r safon gwasanaeth gofynnol i sgrinio 70 y cant—[Torri ar draws.] Iawn, wrth gwrs.