3. Datganiad gan Weinidog yr Economi: Datblygu Economaidd Rhanbarthol

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:11 pm ar 4 Hydref 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 3:11, 4 Hydref 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch i chi. Rwyf i am ymdrin â'r pwynt ynglŷn â phorthladdoedd rhydd yn gyntaf, a dweud cyn dechrau fy mod i am osgoi rhoi ateb uniongyrchol i chi, oherwydd y fi fydd y Gweinidog sy'n gwneud y penderfyniadau, felly nid wyf i'n gallu dweud wrthych chi'n bendant nad wyf i am dderbyn cais gan unrhyw un, oherwydd fe fydd yn rhaid i mi ystyried hynny'n wrthrychol.

Fe glywais i'r hyn a wnaethoch chi ei ddweud am Borthcawl a Phort Talbot, ac rwy'n siŵr y bydd yna geisiadau o bob cwr o'r wlad. Rwy'n gweld Aelodau yn y Siambr hon sydd â diddordeb o ran porthladdoedd eraill, y bydden nhw'n pwyso arnaf i nawr efallai i gytuno y bydd hynny'n digwydd yn eu hardal leol nhw. Ond, fe fyddaf i'n rhoi ystyriaeth i'r ceisiadau i gyd ac fe fyddaf i'n gwneud yr hyn y mae'r prosbectws y byddwn ni'n ei wneud; felly, o leiaf, nid oes unrhyw un nad yw'n ymrwymo i waith teg am gael cytundeb i fod yn borthladd rhydd yng Nghymru.

O ran eich pwynt ehangach chi ynglŷn â Brocastell, mae hynny'n ddiddorol, oherwydd dyma un o'r pethau y bydd angen i ni wneud mwy ohono a rhoi ystyriaeth yn ei gylch: sut ydym ni nid yn unig am gael sefydlu safleoedd mawr sy'n cynnig cyflogaeth a bod â chyflogaeth o ansawdd da yno, ond, mewn gwirionedd, sut fydd pobl yn teithio yn ôl ac ymlaen i'r gwaith hefyd. Felly, ystyr hyn yw'r dyluniad a'r cysylltiadau â thrafnidiaeth gyhoeddus, ond ystyr hyn hefyd yw teithio llesol a dewisiadau o ran ystyried sut, os na allwch chi ddatgarboneiddio'r daith i'r gwaith ar ei hyd, a allwch chi wneud unrhyw beth ynglŷn â'r filltir olaf neu'r elfen olaf ohoni. A allwch chi wneud unrhyw beth a fydd yn lleihau ôl troed y gweithwyr wrth deithio i'r gwaith hwnnw? Ond, rwy'n obeithiol iawn ynglŷn â Brocastell. Bu hwnnw'n fuddsoddiad sylweddol gan Lywodraeth Cymru wrth feithrin y safle hwnnw. Fe ddylem ni weld nifer fawr o swyddi ar y safle hwnnw, ac, unwaith eto, swyddi gyda dyfodol gwirioneddol.

O ran Ford, mae fy swyddogion a minnau wedi bod mewn cysylltiad â'r cwmni i egluro pa mor sylweddol yw'r safle hwnnw o ran cyflogaeth. Mae yna gyflogaeth â chyflog da o ansawdd da wedi bod arno yn y gorffennol hynny am gyfnod maith. Yr hyn nad wyf i'n dymuno ei weld yw bod y safle hwnnw'n cynnig cyfres o swyddi eraill â chyflogau sy'n llawer is. Mae angen i'r cwmni benderfynu—nid ydym ni mewn sefyllfa i wneud y penderfyniad drostyn nhw—ond rwyf i o'r farn mai, yn bendant, cyfleoedd â chyflogau uchel a sgiliau uchel y byddem ni'n dymuno eu gweld nhw'n cael eu cynnig ar y safle hwnnw, a dyna'r hyn yr ydym ni'n dal ati i'w ddweud wrth y cwmni ei hun.

Rwy'n ystyried Pen-y-bont ar Ogwr yn hynod bwysig, nid yn unig o ran mai honno yw etholaeth yr Aelod, ond am nifer y cyfleoedd sydd yno o fewn y cyflogaethau amrywiol sydd ar gael, gyda llawer ohonyn nhw'n talu cyflog da a swyddi o sgiliau uchel, ond ein cyfraniad ni i'r dyfodol; er enghraifft, y buddsoddiad newydd hefyd yn y coleg, i sicrhau y bydd y cyfarpar priodol i'r dyfodol gan bobl ac mewn amryw o wahanol oedrannau. Rwy'n edrych ymlaen at ymweld â'r etholaeth gyda'r Aelod ryw dro, gan ei bod hi wedi gofyn i mi fynd yno sawl gwaith; rhywbryd, rwy'n siŵr y bydd ein dyddiaduron ni'n cyd-daro â'i gilydd.