Part of the debate – Senedd Cymru am 3:23 pm ar 4 Hydref 2022.
Rwy'n galonnog iawn o ran Cynghrair Mersi Dyfrdwy yn dilyn sgyrsiau a gefais â nhw o'r blaen, ond â'r bwrdd uchelgais ledled gogledd Cymru hefyd, eto, rwy'n siŵr eich bod chi'n gyfarwydd ag ef oherwydd eich swydd flaenorol cyn dod i'r fan hon. Ond, mewn gwirionedd, mae'r cynllun sy'n bodoli yno, a gwneud yn siŵr bod Cynghrair Mersi Dyfrdwy yn ategu hwnnw heb fod mewn cystadleuaeth ag ef neu'n dyblygu rhywfaint o'r gwaith efallai, yn bwysig iawn. Felly, y ddau awdurdod yng Nghymru, sir y Fflint a Wrecsam, a'r ddau awdurdod yn Swydd Gaer—. A dweud y gwir, fe wnes i gyfarfod â nhw wythnos diwethaf mewn cyfarfod dan gadeiryddiaeth Ken Skates, oedd wedi dod â nhw at ei gilydd. Mewn gwirionedd roedd hynny'n wirioneddol adeiladol o ran y sgyrsiau yr ydyn ni'n ceisio eu cynnal ynglŷn â sut y gallwn ni weld mwy yn mynd i ardal Mersi Dyfrdwy. Yr her barhaus yw sicrwydd y bydd yr adnodd ar gael i'w helpu nhw i wireddu eu cynlluniau.
Mae ganddyn nhw amryw o brosiectau a fyddai'n gweithio ac o fudd ar y ddwy ochr i'r ffin, ac fe geir cydnabyddiaeth o'r ardal fawr teithio i'r gwaith fawr yno sy'n llifo ar y ddwy ochr i'r ffin. Rydym ni wedi gweld rhai digwyddiadau chwithig yn y gorffennol pryd y dywedodd Gweinidogion y DU eu bod nhw'n ymweld ag Airbus yn Swydd Gaer. Wrth gwrs, nid yn Swydd Gaer y mae Airbus—ar ein hochr ni o'r ffin y maen nhw—ond mae llawer o bobl sy'n gweithio yno'n byw ar yr ochr arall i'r ffin, felly nid oes lawer o syndod. Yr her yw y byddwn ni'n cyrraedd pwynt o sefydlogrwydd yn y fframwaith i lunio polisïau, dealltwriaeth o'r adnodd sydd ar gael, ac yna rhai dewisiadau gwirioneddol o ran buddsoddiad a wneir i helpu i ddatblygu uchelgeisiau Cynghrair Mersi Dyfrdwy. Rwy'n obeithiol yn hynny o beth.
Fodd bynnag, rwy'n pryderu ynglŷn â'r ymgais bosibl i dorri'r garw o ran y parthau buddsoddi. Nid oes unrhyw newid wedi bod yn y safbwynt hwn, o leiaf. O'r 38 parth buddsoddi dichonadwy, un o'r rhai posibl oedd yng ngorllewin Swydd Gaer. Pe byddai parth buddsoddi yng ngorllewin Swydd Gaer, beth mae hynny'n ei olygu i Gynghrair Mersi Dyfrdwy? A fyddai hynny'n cynhyrfu'r dyfroedd? Nid yw hynny'n eglur i mi. Nid yw hynny'n eglur i mi o ran y rhyddhadau a'r cymhellion ac a fyddai hynny'n dadleoli gweithgaredd yn hytrach na'i feithrin. Mae'r ffordd gydweithredol y mae'r pedwar awdurdod yn gweithio ynddi hi'n enghraifft dda o'r hyn y gellir ei wneud mewn gwirionedd pan fydd pobl yn cydnabod bod diddordeb cyffredin ganddyn nhw.